TÔI VẫN CHƯA NHậN ĐƯỢC TIN TỨC GÌ VỀ _tình hình của Tuyết Hoa và gia đình cô suốt trận dịch thương hàn. Trong khi vừa phải lo lắng cho lũ con, vừa phải thực hiện bổn phận với mẹ chồng, rồi lại lãng đi trong nỗi sung sướng đón chồng trở về, lại thêm chuyện bố chồng tôi mất và sau đó là lễ tang của ông, và cuối cùng là chuyện vợ chồng tôi trở thành ông bà Lữ sớm hơn dự kiến, nên - lần đầu tiên trong đời - tôi quên bẵng lão đồng của mình. Rồi, cô gửi cho tôi một lá thư.
Bách Huệ thân mến,
Mình nghe nói là bạn còn sống. Mình rất tiếc về việc của bố mẹ chồng bạn. Mình còn buồn hơn nữa khi nghe tin tức về bố mẹ bạn. Mình yêu họ nhiều lắm.
Chúng ta đều đã sống sót qua nạn dịch. Vừa rồi, mình đã bị sẩy thai - lại một đứa con gái. Chồng mình bảo thế là tốt. Nếu tất cả những đứa con của mình đều sống cả, thì mình sẽ có bốn đứa con gái - một thảm họa. Thế nhưng, ba lần ôm đứa con đã chết trong tay đều quá đau đớn.
Bạn luôn nói với mình là hãy cố lần nữa. Mình sẽ làm thế. Mình ước gì mình cũng được như bạn và có ba đứa con trai. Như bạn nói đấy, con trai là giá trị của người đàn bà.
Ở đây nhiều người chết lắm. Mình muốn nói với bạn là ở đây mọi thứ đều đã im ắng hơn, nhưng mẹ chồng mình vẫn sống. Bà ta nói xấu mình suốt ngày, lại còn kéo chồng mình về phe với bà ta.
Mình mong bạn đến thăm mình. Cổng nhà mình khó sánh được với cổng nhà bạn, nhưng mình mong có thể dẹp những khó khăn của mình sang một bên. Nếu bạn thương yêu mình, hãy đến với mình nhé. Mình muốn chúng ta được ở bên nhau trước khi bó chân cho các con gái của chúng ta. Chúng ta sẽ có nhiều điều để nói trong dịp này.
Tuyết Hoa
Mẹ chồng tôi đã mất, và tôi liên tục nghĩ về những gì bà dạy bảo tôi về bổn phận của người làm vợ: “Tuân phục, tuân phục, tuân phục, rồi mới được làm những gì cô muốn.” Không còn bị mẹ chồng theo dõi, cuối cùng thì tôi đã có thể công khai gặp Tuyết Hoa.
Chồng tôi dùng nhiều lý do để phản đối: các con trai tôi đứa thì đã mười một, đứa lên tám và đứa được tuổi rưỡi, con gái tôi vừa mới lên sáu, và anh muốn tôi ở nhà. Tôi xoa dịu những lo lắng của anh mất vài ngày. Tôi hát lên để làm anh trấn tĩnh lại. Tôi lên kế hoạch cho từng đứa, hòng làm dịu trái tim của bố chúng. Tôi nấu những món ăn anh thích nhất. Tôi rửa và xoa bóp chân cho anh mỗi tối khi về nhà sau một ngày đi lại trên những cánh đồng. Tôi săn sóc vùng dưới thắt lưng của anh. Anh vẫn không muốn cho tôi đi, và tôi ước là tôi đã nghe theo.
Ngày hăm tám tháng Mười, tôi vận áo choàng lụa màu hoa oải hương trên đó tôi đã thêu hoa cúc cho thích hợp với mùa thu. Trước kia tôi cứ nghĩ rằng có lẽ tôi sẽ chỉ được mặc những bộ quần áo tôi đã may hồi mới búi tóc suốt đời. Tôi không hề ngờ là mẹ chồng tôi sẽ chết đi và để lại những súc vải chưa ai chạm đến hay chồng tôi sẽ giàu có đến mức tôi có thể tha hồ mua lụa hảo hạng ở Tô Châu. Nhưng tôi biết là mình sắp đi đến nhà Tuyết Hoa, rồi tôi nhớ rằng cô đã mặc quần áo của tôi khi chúng tôi còn nhỏ, tôi không mang theo gì khác nữa cho ba đêm xa nhà.
Kiệu của tôi đặt xuống trước cửa nhà Tuyết Hoa. Cô đang ngồi đợi trên bậc thềm ngoài ngưỡng cửa nhà cô, mặc áo khoác ngoài, quần chẽn, đeo tạp dề, và đội cái mũ bẩn thỉu, sờn rách và nhuộm màu chàm và màu trắng trông xấu tệ. Chúng tôi không bước vào nhà ngay. Tuyết Hoa thích tôi ở bên cô tận hưởng không khí mát lạnh của buổi chiều. Khi Tuyết Hoa huyên thuyên chuyện này chuyện nọ, tôi mới nhìn kỹ cái chảo khổng lồ dùng để nhúng nước sôi những con lợn để cạo lông và lột da. Bên trong chiếc cửa mở toang của căn nhà phụ, tôi liếc thấy thịt treo đầy các xà nhà. Mùi của chúng làm bụng tôi quặn lên. Nhưng tệ hơn thế là con lợn cái cùng đàn lợn con của nó đang tiến về phía bậc thềm, tìm cái ăn. Sau khi Tuyết Hoa và tôi ăn xong bữa trưa với cơm và rau, cô cầm lấy hai cái bát của chúng tôi đặt chúng xuống dưới chân để con lợn nái và đàn con của nó có thể ăn nốt phần cơm thừa còn lại.
Khi chúng tôi trông thấy anh chàng đồ tể về - đẩy chiếc xe trên đó chất bốn cái rổ, mỗi cái đựng một con lợn nằm úp sấp - chúng tôi lên gác, nơi con gái của Tuyết Hoa đang thêu và mẹ chồng của cô đang làm sạch bông. Căn phòng toàn mùi ẩm mốc và tối tăm. Cửa sổ ở đây nhỏ và chẳng được trang trí bằng cái cửa sổ ở nhà bố mẹ tôi, mặc dù từ đây tôi có thể nhìn tới tận cửa sổ của nhà tôi ở Thông Khẩu. Ngay cả lên tới đây rồi mà chúng tôi cũng không thể thoát được mùi lợn.
Chúng tôi ngồi xuống và nói về những chuyện chúng tôi quan tâm trước nhất - hai cô con gái của chúng tôi.
“Bạn đã nghĩ tới chuyện khi nào thì chúng ta nên bắt đầu bó chân cho chúng chưa?” Tuyết Hoa hỏi.
Năm nay đúng là năm thích hợp để bắt đầu việc đó, nhưng tôi mong chính Tuyết Hoa hỏi câu đó để thấy rằng tôi và cô có cùng suy nghĩ giống nhau.
“Mẹ chúng ta đợi cho đến khi chúng ta lên bảy, và chúng ta đã hạnh phúc bên nhau kể từ bấy đến nay,” tôi thận trọng thăm dò ý tứ của cô.
Một nụ cười rạng rỡ nở trên gương mặt Tuyết Hoa. “Đó đúng là những gì mình nghĩ. Bạn và mình có tám đặc điểm trùng nhau một cách hoàn hảo. Sao chúng ta lại không chỉ làm cho hai đứa có tám điểm trùng nhau mà còn làm cho tám điểm đó khớp với của chúng ta càng nhiều càng tốt nhỉ? Có thể bắt đầu bó chân cho chúng vào cùng một ngày và cùng một tuổi như chúng mình lắm chứ.”
Tôi nhìn sang con gái Tuyết Hoa. Xuân Nguyệt cũng xinh xắn như mẹ nó trạc tuổi ấy - nước da mịn như lụa và mái tóc đen mềm mại - nhưng cách cư xử của nó có vẻ cam chịu khi nó ngồi đó đầu cúi xuống, nghiêng sang một bên nhìn vào mảnh vải thêu trong khi cố gắng không nghe lỏm câu chuyện về số phận của nó.
“Hai đứa trẻ sẽ giống như đôi uyên ương,” tôi nói, thấy nhẹ nhõm hẳn khi chúng tôi thỏa thuận với nhau dễ dàng đến thế, mặc dù tôi chắc chắn là cả hai chúng tôi đều hy vọng những đặc điểm trùng nhau của chúng tôi sẽ hoàn chỉnh cái thực tế là tám đặc điểm của hai đứa không hoàn toàn hòa hợp với nhau.
Tuyết Hoa thật may mắn khi sinh được Xuân Nguyệt; tuy nhiên, hẳn là con bé đã bị bỏ lại với bà nội của nó cả ngày. Để tôi nói cho bạn biết nhé: người đàn bà đó vẫn cay nghiệt và ti tiện y như tôi vẫn nhớ. Bà ta lặp đi lặp lại điệp khúc duy nhất: “Thằng con lớn của cô chẳng khá gì hơn một đứa con gái. Nó yếu như sên. Làm sao mà nó có đủ sức khỏe để giết nổi một con lợn?” Tôi có một ý nghĩ không thích hợp lắm với địa vị là bà Lữ: sao ma quỷ không lôi quách bà ta đi trong nạn dịch vừa qua nhỉ?
Bữa tối gợi lại dư vị của tuổi thơ tôi trước khi những món của hồi môn của tôi được gửi đến - đậu đũa muối, chân giò xốt tương ớt, bí ngô xắt nhỏ xào và gạo đỏ. Mỗi bữa ăn khi tôi ở Cẩm Điền đều giống nhau ở chỗ là chúng tôi luôn có thịt lợn. Mỡ lợn để xào đậu đen, tai lợn đựng trong niêu đất, ruột lợn nướng, cà lợn xào với tỏi và ớt. Tuyết Hoa không ăn miếng nào, cô chỉ lặng lẽ ăn cơm và rau.
Sau bữa tối, mẹ chồng cô đi nghỉ. Mặc dù, theo truyền thống là hai lão đồng sẽ ngủ cùng nhau khi đến thăm nhau - nghĩa là người chồng sẽ phải đi ngủ chỗ khác - nhưng anh chàng đồ tể thì lại tuyên bố anh ta sẽ không rời khỏi phòng của mình. Lý do là gì nào? “Không có gì xấu xa bằng lòng dạ đàn bà.” Đó là một câu tục ngữ và có thể là nó đúng, nhưng nói vào mặt bà Lữ như thế thì quả là khiếm nhã. Tuy nhiên, đây là nhà của anh ta nên chúng tôi phải làm theo những gì anh ta bảo.
Tuyết Hoa đưa tôi trở lại căn gác đến buồng phụ nữ, cô đã dọn giường và sắp sẵn mấy tấm chăn dù đã sờn nhưng sạch sẽ trong số của hồi môn của cô. Trên chiếc tủ, cô đặt một cái liễn đựng đầy nước ấm để tôi rửa mặt. Ôi, tôi muốn nhúng chiếc khăn vào trong liễn nước và xóa sạch những nét âu lo trên khuôn mặt của lão đồng biết bao. Khi tôi nghĩ như vậy, cô mang ra một bộ đồ ngủ hầu như giống hệt bộ đồ cô đang mặc - hầu như, vì tôi nhớ ra rằng cô đã ghép các mảnh vải lấy từ những món hồi môn quý giá của mẹ cô vào với nhau để khâu thành những bộ đồ này. Tuyết Hoa nghiêng về phía trước, hôn lên má tôi, và thì thầm vào tai tôi, “ngày mai chúng ta sẽ có cả ngày bên nhau. Mình sẽ cho bạn thấy hình thêu của mình và những thứ mình đã làm trên chiếc quạt của chúng ta. Chúng ta sẽ trò chuyện và cùng nhớ lại chuyện ngày xưa.” Rồi cô để tôi ở lại một mình.
Tôi thổi tắt đèn và đắp chăn. Trăng sắp tròn, ánh sáng xanh nhạt chiếu qua song cửa làm tôi nhớ lại những năm tháng truớc đây. Tôi vùi mặt vào những nếp gấp trên tấm chăn có mùi hương thơm ngát và tao nhã của Tuyết Hoa y như hồi chúng tôi mới búi tóc. Ký ức về những tiếng rên khe khẽ thích thú ùa về tai tôi. Một mình trong căn phòng tối om đó, tôi đỏ mặt vì những chuyện có lẽ tốt nhất là nên quên đi. Nhưng những âm thanh đó không hề biến mất. Tôi nhỏm dậy. Những tiếng đó không phải là từ trong đầu tôi mà là vọng tới từ căn phòng của Tuyết Hoa. Lão đồng của tôi và chồng cô đang ân ái! Lão đồng có thể là một người ăn chay nhưng cô không phải là người Vợ họ Vương trong câu chuyện cổ nọ. Tôi bịt tai lại và cố ngủ, nhưng thật khó làm sao. Số phận tốt đẹp của tôi khiến tôi trở nên thiếu kiên nhẫn và khoan thứ. Bản chất ô uế và bị vấy bẩn của nơi này và những con người sống nơi đây làm bức bối cảm giác của tôi, xác thịt tôi và tâm hồn tôi.
Sáng hôm sau, gã đồ tể đi khỏi nhà cả ngày còn mẹ anh ta thì trở về phòng mình. Tôi giúp Tuyết Hoa rửa và lau khô bát đĩa, lấy củi, xách nước, thái rau cho bữa trưa, đến nhà kho nơi mà từng tảng thịt lợn được treo để bán, và để ý đến con gái cô. Khi mọi việc xong xuôi, Tuyết Hoa đun nước nóng để chúng tôi tắm. Cô mang ấm nước lên gác đến buồng phụ nữ và đóng cửa lại. Chúng tôi chưa bao giờ có cảm giác ức chế với nhau. Tại sao giờ đây lại như thế? Không khí trong căn buồng nhỏ trở nên ấm áp một cách kỳ lạ dù bây giờ đã là tháng Mười, nhưng phía dưới mảnh khăn ướt của Tuyết Hoa, da tôi cứ sởn hết cả lên.
Nhưng tôi có thể nói về điều này sao đây để nghe không giống với một người chồng? Khi tôi nhìn cô, tôi nhận thấy làn da trắng trẻo của cô - vốn dĩ rất đẹp - bắt đầu dày lên và sạm đi. Bàn tay cô - vốn dĩ nuột nà - nay thô ráp trên làn da tôi. Những nếp nhăn bắt đầu xuất hiện quanh miệng và khóe mắt của cô. Tóc cô búi thành một búi chặt trên gáy. Một vài sợi đã điểm bạc. Cô bằng tuổi với tôi - ba mươi hai. Đàn bà trong huyện hiếm khi sống quá bốn mươi, nhưng mới đây tôi chứng kiến mẹ chồng tôi qua đời, trông bà vẫn trẻ trung đẹp đẽ hơn nhiều so với một người đàn bà đã sống đến cái tuổi năm mươi mốt.
Tối ấy, chúng tôi lại ăn thịt lợn.
TÔI KHÔNG NHậN RA điều này, nhưng địa hạt bên ngoài - cái thế giới xô bồ của đàn ông - đã xâm nhập vào cuộc sống của tôi và Tuyết Hoa. Suốt đêm thứ hai ở lại nhà cô, chúng tôi mất ngủ bởi những thanh âm khủng khiếp. Chúng tôi ùa cả vào căn phòng chính và túm tụm lại với nhau, tất cả chúng tôi, ngay cả anh chàng đồ tể, đều kinh hãi. Khói tràn ngập căn phòng. Một ngôi nhà - có khi là cả một thôn - ở đâu đó đang bốc cháy. Tro và bụi dính đầy quần áo chúng tôi. Tiếng kim khí va loảng xoảng và tiếng vó như ngựa nện thình thịch vào đầu chúng tôi. Trong bóng đêm, chúng tôi không hiểu nổi chuyện gì đang xảy ra. Đó là thảm họa chỉ giáng xuống một thôn hay là điều gì đó còn tồi tệ hơn thế nữa?
Tai ương đang kéo đến. Người dân thôn bên bắt đầu bỏ chạy, rời khỏi nông trại và rút lên núi cho an toàn. Sáng hôm sau, từ cửa sổ nhà Tuy
