Khi đi, cha Đường Uyển Như chẳng nói chẳng rằng, thậm chí còn chẳng chào tạm biệt tôi và Cố Ly, ông ấy cõng từng thùng từng thùng đồ lên ngăn chứa đồ trên xe, sau đó đóng sầm cửa xe lại. Ông ấy cũng chỉ có thể dùng cách như vậy để biểu đạt sự tức giận trong lòng với tôi và Cố Ly mà thôi. Mấy con chim bồ câu vốn dĩ thong dong dạo bước trên thảm cỏ của tiểu khu bị tiếng sập cửa làm kinh động đã đập cánh hoảng loạn bay lên không trung. Tiếng đập cánh nghe sao mà thê lương giữa buổi ban mai tĩnh lặng.
Ngược lại, mẹ của Đường Uyển Như khi đi đã thở dài não nề ra chiều không còn cách nào khác với tôi và Cố Ly, bà ấy gạt khóe mặt ướt, nói: “Mấy đứa ấy mà, từ nhỏ đã thích gây chuyện, to to nhỏ nhỏ, gặp họa không thôi. Nhưng chuyện lần này… chuyện lần này phải nói thế nào đây… Uyển Như tốt xấu cũng là một đứa danh giá, dù không đẹp như mấy đứa, nhưng cũng đoan chính, vậy mà giờ trên mặt lại có một vết sẹo, còn có con trai nhà nào thấy mà trong lòng có thể dễ chịu hả…” Bà ấy nói đến đây rồi thôi, đôi môi run rẩy, lồng ngực phập phồng dữ dội.
“Bà nói những điều vớ vẩn ấy thì có ích gì! Mau đi thôi!” Cha của Đường Uyển Như từ trên xe bước xuống, lạnh lùng quát lớn về phía chúng tôi. Chòm râu bạc của ông rung lên dữ dội, vùng da nơi khóe mắt ửng hồng tựa gỉ sắt.
Chiếc Passat cũ kỹ ấy cuối cùng đã phành phạch chạy đi, nháy mắt đã mất hút ở phía cửa tiểu khu. Chiếc xe ấy trông thì quá tầm thường, quá phổ biến, thậm chí quá cổ lỗ, quá nhếch nhác, nó quả thực quá không tương xứng với những chiếc Benz, BMW, Ferarri, Porsche… thường xuyên vào ra trong khu biệt thự này. Giống như khi thu dọn phòng vừa rồi, cha mẹ của Đường Uyển Như thi thoảng lại khe khẽ thương lượng, hộp cơm này tuy đã nứt, nhưng còn có thể lấy về nhà làm hộp đựng xà phòng, chiếc lược đã gãy răng ấy đừng có vứt đi, để về nhà chăm sóc thú cưng, cũng tốt chán. Họ giống như những người dân bình thường già nua của Thượng Hải, chắt bóp tằn tiện mà sống, họ là thế hệ bước ra từ đời sống văn hóa phố hẻm của khu Thạch Khố Môn, họ mới là diện mạo thật sự của cuộc sống Thượng Hải. Còn ngược lại chúng tôi, hôm nay đi giày đế thấp màu hồng hiệu Christian Louboutin tham gia buổi công bố sản phẩm trang điểm, ngày mai đã nằm trên bãi cát vàng óng ánh của vịnh Hải Đường biển Sanya bôi kem chống nắng lên tay chân giống như người đang quét sơn; cuộc sống như vậy xem ra lại không chân thực.
Tôi chợt nhớ đến câu nói mà Đường Uyển Như từng nói với tôi, đó là mấy năm về trước, nó cùng chúng tôi đến nhà Sùng Quang ở khu biệt thự Từ Sơn tham dự tiệc sinh nhật của anh ấy. Khi đó, nó vừa giữ chặt bộ váy trên ngực để ngăn không cho tụt xuống, vừa đảo mắt láo liên nhìn kiến trúc huy hoàng lộng lẫy và mọi người đang mặc trang phục như thêu hoa dệt gấm xung quanh, rồi nói một cách đầy phấn khích: “Đây thật là một thế giới như cổ tích ấy, xem chừng tớ thật sự không thuộc về nơi này!”
Hôm nay sau mấy năm, nó đã thật sự rời xa cái thế giới mà nó không thuộc về ấy.
Thực ra, chúng tôi có ai thật sự thuộc về thế giới ấy đâu?
Trang phục mượn về, rốt cuộc cũng phải đem trả. Cuộc đời vay mượn, cũng tương tự thế.
Trong những tháng ngày sau đó, chỉ cần rảnh rỗi, tôi đều đến nhà Đường Uyển Như. Tôi và nó cùng đi dạo phố, cùng ngồi trên sofa xem phim, cùng đi phòng tập thể dục để luyện tập sức khỏe, cùng đến rạp để xem một số bộ phim bom tấn mà ai cũng thích xem. Tôi thậm chí còn cùng nó bắt đầu lang thang đến IKEA dù chẳng có việc gì. Phải biết rằng, đã rất lâu rồi tôi chưa ghé qua IKEA. Chúng tôi hồi đó, gồm cả Cố Ly, đều bị những thiết kế đơn giản kiểu Bắc Âu tinh tế bắt mắt ấy làm cho ngất ngây choáng váng, chỉ tiếc không thể đặt cùng lúc tám chiếc giường khác nhau trong cùng một phòng ngủ mà thôi. Còn từ sau khi đi làm, có lần tôi phải trừng trừng nhìn cảnh Cố Ly vác ghế sofa hiệu FENDI vào nhà, nhìn nó mua một chiếc đèn chùm với giá mười mấy vạn đồng, nhìn nó bắt chước tất cả những thứ của Cung Minh, nỗ lực để tiến vào hàng ngũ những con người giả tạo có cuộc sống giống như những trang tạp chí ấy. Nhưng nói thực, khi tôi nằm trên bộ sofa chỉ mấy mét vuông mà giá bằng cả căn nhà ấy, tôi chẳng hề cảm thấy vui vẻ hơn. Tôi không còn là Lâm Tiêu hồi ở ký túc xá năm nhất, ôm một lon Cola lớn, đầu tựa đầu với Nam Tương ngồi trên ghế lật xem tạp chí, bỏng ngô và bánh khô trên tay vương vãi đầy ra ghế sofa cũng chẳng sợ. Tôi cẩn thận dè dặt nằm ngang trên thứ chất liệu vải xa xỉ, chẳng dám cựa quậy, cảm giác chẳng khác nào đang nằm trên một tấm thép không gỉ giữa Thái Bình Dương.
IKEA vẫn đông đúc náo nhiệt như ngày nào. Bất kể là thành phần tri thức tính toán chi li, hay các sinh viên đại học đang khát khao hướng về cuộc sống tươi đẹp trong tương lai. Kẻ có tiền đang chỉ huy đám công nhân vận chuyển đưa ghế sofa và giường đến địa chỉ nhà họ, kẻ ít tiền thì ở trong khu vực thiết kế nội thất ở tầng phụ, đang chăm chú lựa chọn những chậu cây màu xanh lục mười mấy đồng và những chiếc ly pha lê giá rẻ, họ muốn trang điểm cho cuộc sống của mình, họ muốn sống cuộc sống giống như trong các trang tạp chí.
… Cuộc sống của chúng tôi đã bị vô số tạp chí thời trang tẩy não như vậy. Mặc giống tạp chí giới thiệu, ăn giống tạp chí suy tôn, sống giống tạp chí thể hiện. Còn tôi, đang đứng ở nơi gần nhất với những trang bản in bằng đồng xanh xanh đỏ đỏ ấy. Toàn thân tôi đều đang tỏa ra mùi của mực in.
Trong những ngày tháng sớm tối bên nhau với Đường Uyển Như, tôi thậm chí còn loáng thoáng có ảo giác tựa như thời gian đang chảy ngược, giống như bản thân tôi còn ở tuổi hai mươi hai, chúng tôi vẫn là những sinh viên trong sáng cưỡi xe đạp chạy đuổi theo đám bồ câu trong vườn trường. Tôi và nó vẫn tay cầm kem que, hi hi ha ha dạo phố, cười nhạt trước những chiếc áo khoác lông đắt đỏ treo trong tủ kính, nói những lời đao to búa lớn kiểu bông đùa cuồng ngạo, không sợ quyền quý như “chỉ có những bà luống tuổi bị chồng vứt bỏ mới trang trí bản thân mình giống như loài cầm thú”. Chúng tôi vẫn bị tiếng chuông báo thức của nhà trường réo gọi mỗi ban mai lạnh cắt da cắt thịt, ngọ nguậy, ôm theo tâm trạng bực tức, xuất phát chạy bộ về phía đường cỏ bao quanh hồ. Giống như tất cả chỉ là một giấc mơ kỳ quái lạ lùng, sau khi tỉnh lại chúng tôi vẫn nằm trong ký túc xá với bốn bức tường được quét thứ vôi màu trắng, ngoài cửa sổ là tiếng thể dục buổi sáng của đài phát thanh đang vang dội cả sân thể dục, tôi sẽ lật người qua, nói với Nam Tương đang ngủ say ở phía đối diện: “Này, tớ vừa mới mơ một giấc mơ dài lắm đấy…”
Nhưng mỗi lần, chỉ cần quay đầu sang, tôi đều có thể nhìn thấy cái vết sẹo nhói lòng kia trên mặt Đường Uyển Như. Nó đang cười nhạo tôi, nó đang cảnh tỉnh tôi, nó đang giày vò tôi trong tiếng bước chân của thời gian.
Vết sẹo ấy giống như một con quái vật ẩn náu trong tim, nó khiến tính cách của Đường Uyển Như thay đổi rất nhiều. Nó không còn như trước đây nữa, không còn là một con hải ly bị người ta cột pháo sau đuôi, lúc này nó đã biến thành một con chim cánh cụt đứng đơn độc bất động trên cánh đồng tuyết, không biết đang trông ngóng những gì. Trong ánh mắt nó đã có thêm rất nhiều thứ trước đây không hề tồn tại, có lẽ là thù hận, có lẽ là đau đớn, có lẽ là hụt hẫng, có lẽ là ngỡ ngàng, có lẽ là nghi hoặc, đủ thứ cảm xúc đã hòa tan vào trong đôi mắt nó.
Đôi khi tôi cảm thấy đó không phải là mắt của nó nữa, đó là đôi mắt của Nam Tương.
Có một hôm khi tôi và nó đang tung tăng dạo phố, đi vào sân giữa của một tòa nhà ở trấn Mai Long, vừa hay gặp cuộc triển lãm tác phẩm nghệ thuật tranh sơn thủy cổ đại Trung Quốc. Thực tình tôi không hiểu lắm về nghệ thuật cổ điển Trung Quốc, nếu là Nam Tương, nó chắc chắn sẽ hiểu như đếm đồ trong nhà. Từ Cố Khải Chi, Diêm Lập Bản của các đời Phổ, Tùy, Đường đến Trương Trạch Đoan, Mã Lân của đời Tống, từ tượng người cung đình đến tranh thủy mặc vẽ bằng phương pháp vẩy mực, từ tĩnh vật tả ý đến tranh hoa lá chim chóc vẽ bằng thủ pháp tỉ mỉ, nó đều có thể thuyết giảng vanh vách bên tai bạn giống như một nữ sĩ vượt thời gian.
Tôi không phải nó, nên vừa xem một lát đã chẳng còn hứng thú nữa, đang định gọi Đường Uyển Như đi, thì phát hiện nó đã ngây dại đứng trước một bức tranh rất lâu. Tôi bước qua, vừa định nói, đã thấy đôi mắt nó đỏ lên, nước mắt ầng ậng nơi khóe mắt, gần như chỉ chực trào ra. Đôi vai nó run lên bần bật, thi thoảng phát ra tiếng thở trầm đục, nó nhìn chằm chằm bức họa trước mặt, hai tay siết chặt gấu áo.
Tôi nhìn theo ánh mắt của nó, trên bức họa trước mặt, một cô gái cổ đại đang cầm quạt, đứng cô đơn trong cảnh lá rụng đìu hiu, cô gái trong tranh dùng quạt che đi nửa dưới khuôn mặt.
Chỗ trống phía trên góc phải bức tranh, có một hàng chữ hành thảo bằng bút lông rất đẹp:
