g, Tư Tồn trở về phòng, còn Tịnh Nhiên sẽ ngồi làm bài tập.
Màn đêm khuya khoắt đã buông, Tư Tồn ngồi bó gối trên giường, chăm chú nhìn con búp bê cô dâu kiểu Nga mà Tịnh Nhiên tặng mình lúc mới đến. Nghĩ vẩn nghĩ vơ, nghĩ xa nghĩ gần, cô thây mình cũng là tân nương như bao người, mà sao trong gia đình xa lạ này, đến một chút biểu hiện cùng không khí dành cho cô dâu cũng không có.
Mặc Trì thì luôn từ chối chuyện cô là người vợ hợp pháp của mình, ngay đến việc nhìn mặt cô cũng không muốn. Chẳng biết những cô dâu mới ở các gia đình khác thế nào, song chắc rằng, họ không phải chịu cảnh lạnh nhạt giống cô thế này. Hôm đó, khi Mặc Trì bảo cô về nhà, lẽ ra cô nên nghe theo anh mới phải. Ngặt nỗi, cô đã từng hứa với đồng chí Lưu Xuân Hồng là sẽ chăm sóc tốt cho Mặc Trì. Bây giờ, lời hứa không thực hiện được, cô biết ăn nói sao đây?
Cốc, cốc, cốc! Tiếng Tịnh Nhiên từ ngoài cửa vọng vào: “Tư Tồn, chị còn thức đó không?”
Tư Tồn mỉm cười đứng dậy mở cửa. Tịnh Nhiên nhẹ nhàng bước vào, ôm lấy chiếc gối của Tư Tồn: “Em vừa làm bài xong, muốn sang đây nói chuyện với chị một lát”. Vừa nói Tịnh Nhiên vừa trèo lên giường, thoải mái kê đầu lên gốì.
“Mặt chị còn đau không? Anh em không cố ý đâu, chị đừng trách anh ấy nhé!”, Tịnh Nhiên nhẹ nhàng nói.
Tư Tồn đưa tay sờ lên mặt: “Chị biết, nên có trách gì anh. ấy đâu. Với lại giờ cũng khổng còn đau nữa rồi”.
“Thật ra, anh là người anh trai tốt nhất trên thế gian này. Chẳng bao lâu nữa chị sẽ thấy. Anh ấy bên ngoài tuy lạnh lùng nhưng bên trong lại vô cùng ấm áp, dịu dàng. Sau này hiểu rồi, chị nhất định sẽ yêu anh ấy thôi!” Khuôn mặt Tư Tồn bỗng chốc thoáng ửng hồng khi nghe nói tới đó. Yêu ư? Cô đã lớn lên trong một môi trường mà chuyện tình cảm chỉ biết giấu kín trong lòng. Chỉ qua sách vở hay những câu chuyện được truyền lại từ xa xưa, mới biết rằng tình yêu là thứ tình cảm tuyệt với nhất trong cõi nhân gian này. Nếu không, làm sao có chuyện một ngưòi vì yêu mà bất chấp gian nguy, thề nguyền cùng nhau sống chết? Chữ “yêu” thiêng liêng ấy, chẳng biết một ngày nào đó có thể đến với cô và Mặc Trì hay không?
Tịnh Nhiên tươi cười nói tiếp: “Anh em tư chất thông minh, lại ham học, cũng thích thể thao, chơi piano rất cừ, không kiêu ngạo hay ỷ mình là con trai Thị trưởng. Anh luôn vui vẻ giúp đỡ người khác. Hơn nữa, không chỉ tốt bụng mà còn là một thanh niên rất tuân tú nữa đây!” Quả thật, bản thân Tư Tồn chưa từng có cơ hội nhìn kĩ Mặc Trì, nhưng cứ nhìn Tịnh Nhiên xinh đẹp như hoa trước mặt cô đây mà suy ra, hẳn là dung mạo của anh trai Tịnh Nhiên cũng cực kì anh tuấn.
Tịnh Nhiên vẫn thao thao bất tuyệt: “Chị có phát hiện ra rằng, tính khí anh ấy tuy tệ nhưng lại không hề cáu kỉnh với em không?”
Tư Tồn nhớ lại, thấy quả đúng như những gì Tịnh Nhiên nói.
“Chị có biết vì sao không?”, Nụ cười trên môi Tịnh Nhiên dần tắt, giọng cô cũng trầm hẳn xuống: “Bởi, người hại anh ấy mất đi chân trái năm đó chính là em. Vì không muốn em cả đời mang nỗi ăn năn trong lòng mà sống, nên anh lúc nào cũng đối xử tốt với em”.
Tư Tồn ngạc nhiên, mở lớn hai mắt, buột miệng hỏi: “Sao lại là em?”
Tịnh Nhiên vùi mình xuống gối, ánh mắt ngập tràn sự hối hận và tội lỗi. Im lặng một hồi cô mới chầm chậm kể: “Năm 1969, khi đó em mới lên mười, còn anh ấy bước vào tuổi mười ba. Một đêm nọ, ba mẹ bất ngờ bị giáng chức, nhà cửa bị niêm phong, anh trai cùng em và ba phải chuyển đến sống tại ngôi làng của chú Cù, là thư kí trước đây của ba em”.
Sinh ra và lớn lên ở nông thôn, lại là con gái một gia đình bần nông, Tư Tồn chưa từng gặp phải, thậm chí chưa bao giờ tưởng đến tất cả những điều Tịnh Nhiên nói.
“Chẳng bao lâu sau đó, chú Cù cũng bị giáng chức, còn lại mỗi mình thím ngày ngày nai lưng làm việc, lo bữa ăn cho cả hai gia đình. Nhờ vậy, nhà em mới không bị chết đái. Còn nhớ, ngày đó, trẻ em trên phô" đều được tham gia lực lượng Hồng vệ binh hoặc Hồng tiểu binh, nhưng em và anh trai đều không có tư cách tham gia. Bởi ba mẹ bị xếp vào hàng lãnh đạo Tẩu tư phái2, bản thân bọn em thuộc vào nhóm “Năm phần tử xấu”3. Bọn trẻ đứa nào đứa nấy cũng ức hiếp em, thế nên anh đã đánh nhau với bọn chúng không ít lần. Hồi ấy, tuy vóc người anh cao to, khỏe mạnh nhưng tụi trẻ đó ỷ đông hiếp yếu, đánh anh đến bầm dập cả mặt mày. Đêm đêm, khi em chỉ biết trốn dưới chăn để khóc, anh đến bên dỗ dành và nói rằng: “Bất kể thế nào, anh cũng sẽ không rời xa, sẽ luôn bên cạnh bảo vệ em”.
Tư Tồn chăm chú nghe Tịnh Nhiên kể. Cô không ngờ rằng, dưới lớp băng giá lạnh ấy lại là một Mặc Trì vì em gái mà sẵn sàng xả thân như vậy.
2. Phái chủ trương đi theo con đường Tư bản chủ nghĩa.
3. Địa chủ, phú nông, phần tử phản cách mạng, phần tử xấu, phần tử theo cánh hữu.
“Bạn bè em đều trở thành Hồng vệ binh, được đeo phù hiệu đỏ, trông vô cùng oai phong. Em quá thích những chiếc phù hiệu xinh xắn ây nên đã xin chúng. Nhưng chúng không những không cho, còn mắng em là loài chó tạp chủng. Tức giận vô cùng, em liền chửi nhau với chúng. Bọn chúng liền lấy đá ném em, lại còn đánh em nữa. Lúc đó, anh ở đâu xuất hiện như một vị thần, đẩy em ra sau, lấy thân mình cản những viên đá đang rào rào ném tới, rồi kéo em chạy về nhà. Nhưng cả hai chúng em đều không ngờ, phía sau một nhóm Hồng vệ binh đuổi tới, không nghe anh giải thích lấy một lời mà cứ thế cầm thuổng đánh tới tấp. Thấy tình huống không hay, anh đẩy em đi, bảo em mau chạy trốn. Trong cơn hoảng loạn bỏ chạy, em vẫn nhìn thấy vô số nắm đấm, gậy gộc cứ thế trút xuống người anh”.
Vì ẩu đả với Hồng vệ binh, Mặc Trì bị liệt vào tội chính trị và bị tống vào trại tạm giam. Lúc ấy, anh đã bị thương rất nặng, bởi một thân một mình sao có thể chống chọi nổi với đám đông cuồng loạn kia. Trên đầu máu me đầm đìa, toàn thân đầy vết thương, ngực đau đến nghẹn thở, chân phải hình như bị gãy, đau như kim châm muôi xát, nhưng nghiêm trọng nhất vẫn là chân trái vì đầu gối bị thuổng sắt chém sâu nhìn thấu cả xương. Ngưu Côn ở úy ban Cách mạng lại không đồng ý cho bác sĩ đến chữa trị, nên chưa đầy mấy ngày sau, vết thương đã thối rữa rồi bốc mùi.
Thấy anh đáng thương, cai tù liền lén lút rỉ tai, khuyên anh nói vài câu mềm mỏng với Ngưu Côn để có cơ hội được đưa đến bệnh viện, băng bó vết thương, giảm bớt nỗi đau đớn mà anh đang phải gánh chịu. Song lúc đó, Mặc Trì tuổi còn trẻ, rất cứng đầu, không chịu nghe theo, thức ăn cai tù mang tới còn bị anh ném đi. Người cai tù tốt bụng kia rồi cũng không buồn để ý tới anh nữa. Trước giờ, chưa từng thấy anh bướng bỉnh đến ngốc nghếch như vậy bao giờ.
Trong những ngày bị giam cầm, Mặc Trì vẫn ngoan cố dùng cách thức của bản thân để chống lại số mệnh. Anh không ăn không uống, chỉ giật mạnh song sắt liên hồi, lớn tiếng đòi tự do và quyền được chữa trị. Ở tuổi mười ba, Mặc Trì không hay biết rằng, chính sự đấu tranh này càng đẩy số phận anh rơi xuống vực thẳm.
Vết thương của Mặc Trì, sau một tuần trong trại giam, bị viêm nhiễm, nghiêm trọng hơn, anh rơi vào hôn mê do thiếu nước. Người cai tù tốt bụng nọ thấy tình cảnh nguy ngập đó, đã xin với cấp trên cho mời bác sĩ đến chữa trị cho anh.
Sau khi được truyền mấy chai nước muối, Mặc Trì có dấu hiệu dần hồi phục nhưng cơ thể vẫn còn sốt rất cao. Bác sĩ chẩn đoán, chân trái của anh bị thương nặng, lại không được cứu chữa kịp thời đã bị hoại tử khiến xương chân chuyển thành màu đen. Không hề bàn bạc cũng như hội chẩn, ông chọn cách được cho là đơn giản mà hữu hiệu nhất: Cưa chân.
Mặc Trì - sau phẫu thuật - tỉnh lại trong đau đớn tột cùng. Từ đó trở đi cũng mất một bên chân, vĩnh viễn trở thành người tàn tật. Anh bị đưa trở lại trại tạm giam, nhưng được người cai tù tốt bụng sắp xếp cho ở cùng hai người tù chính trị khác để họ chăm sóc cho anh. Mặc Trì nằm trên sàn, không hay biết tình trạng của đôi chân, cứ nghĩ mình đã nhận được sự chữa trị, sức khỏe sẽ dần hồi phục.
Hai người bạn tù thấy anh tỉnh lại liền vội vàng lấy nước cho uống. Mặc Trì uốhg nước khó nhọc, giọng khàn đặc: “Đã làm phiền mọi người rồi, cháu nhất định sẽ dưỡng thương thật tốt, không gây thêm phiền phức cho mọi người nữa”. Hai người nghe xong câu này của Mặc Trì, không nén nổi thương cảm liền quay mặt khóc. Đứa trẻ chưa hiểu chuyện gì liền ngọ nguậy người, dựa lưng vào tường, định đưa lời an ủi thì đột nhiên phát hiện chân trái của mình đã bị cưa mất một nửa.
Mặc Trì kinh hãi hét lên. Hai người bạn tù sợ anh tự làm hại bản thân, liều mạng ôm chặt lấy thân hình nhỏ bé ấy. Mặc Trì lúc ấy không ngừng gào thét ầm ĩ: “Các người mau trả lại chân cho tôi, trả lại cho tôi!” Khi đã kêu gào đến kiệt lực, anh tuyệt vọng đổ gục xuống đất, đôi mắt mở to chứa đầy căm hờn cùng phẫn hận.
Vết thương của Mặc Trì không liền được miệng do buồng tạm giam lạnh lẽo thiếu sáng nhưng theo quy định, anh vẫn phải cùng các phạm nhân khác ra ngoài lao động cải tạo. Anh khi ấy yếu đến mức ngồi còn không vững, song người cai tù không thể trái lệnh, vẫn giải anh đến khu lao động. Đó là một khu mỏ lớn, và cồng việc của Mặc Trì là nhặt đá. Anh nằm soài ra đất, khó khăn lắm mới nhấc nổi hòn đá lên, rồi lại phải thêm một lần nữa gồng mình ném chúng vào sọt tre. Mỗi động tác đều kết thúc bằng một hồi thở hổn hển. Mặc Trì khi đó nghiến răng, nỗ lực hết mình để sống. Sống rời khỏi chốn lao tù và bảo vệ cô em gái nhỏ. Mặc dù rất cố gắng nhưng động tác của anh vẫn chậm hơn người khác. Có lần khi đi tuần, Ngưu Côn bắt được cảnh ấy, không nói không rằng đạp thẳng vào chân trái thương tật của anh, trong nháy mắt máu tươi lại loang lổ thấm trên tấm gạc. Dẫu đau đến nghẹt thở, Mặc Trì không biết lúc ấy lấy đâu ra dũng khí và sức mạnh mà loạng choạng đứrìg dậy, lao thẳng vào Ngưu Côn chcíng trả. Không đề phòng, Ngưu Côn có chút bất ngờ, nhưng liền đó, hắn túm lấy Mặc Trì rồi cả hai cùng ngã lăn ra đất.
Sau cú đánh bất ngờ, Ngưu Côn nổi cơn tam bành, bò dậy đạp Mặc Trì một cú trời giáng. Không một ai dám xông vào cản hắn. Đến khi hắn bỏ đi rồi mới có người dè dặt đến bên Mặc Trì đang nằm lại trong vũng máu. Cặp mắt tuy đờ đẫn, nhưng Mặc Trì lạnh lùng gắng gượng bò về phía nhà giam, để lại sau lưng những vệt máu dài.
Vết thương ở chân Mặc Trì bị nhiễm trùng, thậm chí còn gây nguy hiểm đến tính mạng. Vị bác sĩ từng cưa chân cho anh được điều đến khám một lần nữa. Lần này, với sự đãi ngộ tốt hơn, anh được nằm ở phòng y tế. Bên ngoài phòng bệnh, hai Hồng vệ binh luôn luôn canh gác, đề phòng tù nhân thừa cơ trốn thoát.
Sự đau đớn từ vết thương ở chân cộng thêm nỗi phẫn uất trong lòng khiến Mặc Trì không ngừng lớn tiếng la hét hàng đêm. Bác sĩ không thể kiên nhẫn thêm được nữa. Rốt cuộc, tối nào bọn họ cũng cho anh uống vài viên thuốc an thần. Vậy là Mặc Trì đã đạt được mục đích của mình. Anh gom tất cả số thuốc an thần được phát trong hai tuần lại, rồi lợi dụng lúc không ai để ý uống hết một lần. May thay, hôm đó vị bác sĩ kia lần đầu tiên phá lệ đi thăm khám cho anh, vừa hay phát hiện ra chuyện đáng sợ này. Cuối cùng, Mặc Trì cũng tỉnh lại sau một đêm cấp cứu, nhưng từ đó về sau, anh bỗng chốc trở thành một con người vô cùng lặng lẽ, không còn lớn tiếng la hét, ngay cả hé miệng một câu cũng không.
Nằm cùng phòng bệnh với Mặc Trì là người đồng sự cũ của ba anh - chú Lâm. Thương anh, chú quyết định viết một bức thư gửi Tỉnh ủy, xin cho a