Người vỗ tay thuê

1. Rèm cửa đôi mắt tôi dần mở. Đồng tử giãn ra giúp tôi thấy rõ dần mọi vật, đầu tiên là trần nhà màu trắng, kế đến là rèm cửa màu vàng chanh đang đung đưa theo cơn gió thổi vào từ cửa sổ. Nắng chói một màu trắng lóa. Tôi gượng dậy, một tay chống để cơ thể tựa vào thành giường, tay kia đan những ngón vào mớ tóc rối lù xù, đôi đồng tử sau một lớp bầy nhầy đang phục hồi cảm giác nhìn bằng cách đảo thị trường xung quanh căn phòng. Không có ai, vắng lặng như loài người đã di trú đến một thiên hà khác rồi vậy. Tôi ngồi bó gối trên tấm dra trắng nhăn nhúm rúm ró, lấy lại cân bằng cho một cơ thể cũng nhăn nhúm rúm ró không kém. Một chút rượu cùng thứ đồ ăn nào đó chua khoẳm còn đọng trên môi. Tối qua có lẽ tôi đã uống khá nhiều, nên toàn thân bắt đầu đòi biểu tình, não bộ như vừa trải qua một trận bão, tức là mọi thứ dữ liệu hoặc bị cuốn phăng hoặc bị đảo lộn đến hoang tàn. Bảo không có nhà, giờ này có thể nó đang ở triển lãm. Nó luôn bận rộn. Nhưng nó phải gặp tôi ngày hôm nay, vì đã đưa tôi vào quầy bar để giải khuây thì phải có trách nhiệm chở tôi về nhà tôi. Và hơn thế, trong cơn say ngút ngàn, Bảo vẫn còn nợ tôi một câu trả lời. Tôi bước xuống giường, nhìn quanh căn phòng một lần nữa: những tấm hình chụp hôm lễ tốt nghiệp của Bảo, nó cười nhe răng, tôi choàng tay nó, mặt nhăn mày nhíu đầy biểu cảm. Một tấm ảnh khác, Bảo chụp một cô gái đang đi trên vạch trắng về phía nhà thờ Đức Bà. Có những tấm hình chụp bâng quơ, không rõ chủ thể, nhưng chàng trai đã từng lí luận, những tấm ảnh như vậy có sứ mệnh níu giữ một khoảnh khắc đẹp nào đó-những thứ đang chết hoặc chuẩn bị chết-vào một ngày không xa. Bảo hồ hởi chụp, bất kể đang vui hay đang buồn, ngày nắng hay mưa. Gấp gáp. Vội vã. Bảo trả lời lúc thì chụp để lên tay nghề, thử nước thuốc, thử lens, dài dòng thì như cái lí luận trên, còn ngắn ngủn đơn giản dễ hiểu thì: Tại tao thích! Thế nên trước mặt tôi bây giờ là một khoảng tường chi chít những bức ảnh trắng đen màu mè panorama đủ các thể loại. Trong đó có một tấm Bảo chụp lén tôi với Đoan đang ngồi cà phê. Bức ảnh chụp xóa phông, viền bằng những đóa hoa trăng trắng li ti, làm cho đôi tình nhân nổi bật hẳn. Tôi vừa cười vừa nói thì thầm vào tai Đoan, cô ấy bẽn lẽn. Một vẻ ngại ngùng rất gợi cảm. Tấm hình đẹp, lãng mạn. Nhưng tôi không thích. Vì sau trận bão càn quét trí óc, cô ta là người đầu tiên tôi muốn bị cuốn phăng đi. Tôi bước xuống giường, đá phải chiếc điện thoại, vừa lúc nó rung lên bần bật, phát ra bản nhạc với giọng ca mệt mỏi nhưng mê dụ của Dido: “I haven’t really ever found a place that I call home/ I never stick around quite long enough to make it.' -Mày thức chưa thằng khốn? -Vừa bước xuống giường. -Tao chuẩn bị về, đang mua đồ trên Sarah Oner- chỗ cũ của mày đây, đợi chút nhe! Sau đó tôi nghe tiếng cười, tiếng trò chuyện lào xào, chắc hắn đang nói chuyện với chủ gallery. Tôi cố gắng dùng khả năng ngôn ngữ còn sót lại để xem xem mình sẽ nói gì với hắn, chọn lựa cách nói sao cho không sỗ sàng, không lên gân, quan trọng là thật tình, nói tao không tin là mày lại làm những chuyện này, mày là số ít người còn sót lại mà tao tin tưởng, tao biết mày là người tốt mà. Với tao, mày không phải là nhiếp ảnh gia Vũ Bảo của công chúng mà là thằng Đỗ Bảo-bạn thân từ hồi ngủ chung kí túc xá với tao. À không, ý tao là, chẳng trầm trọng gì lắm đâu, chỉ là một cô gái thôi mà. Nothing at all. A b c, xx yy. Cái quái gì thế này? Cửa mở, Bảo bước vào, mùi nước hoa xộc lên nhức mũi. -Xin lỗi mày, hôm nay người hâm mộ hơi bị đông, thang máy hỏng nên tao đi bộ hơi bị lâu, mấy con nhỏ tiếp thị hơi bị đẹp… Đợi cho Bảo đi tắm (thằng này càng về sau tắm táp càng lâu lắc), thay quần lót và áo thun, cho bồn nước không chảy những tiếng ồn ào nữa, tôi kêu Bảo ngồi xuống, nhìn bằng ánh mắt nửa thiết tha, chân thật nửa kiên quyết, mạnh mẽ, ném xuống giường một vật mảnh nhưng có cảm giác nặng nề khủng khiếp: -Đây là cái gì, mày tự chụp phải không? Bảo ngừng lau khô tóc, xoay tấm ảnh lại, ngắm nghía một hồi, cười khảy: -Sao mày có được nó? -Báo mạng hôm nay đăng đầy. -Là của tao chụp thì sao? Mà không phải thì sao? Hơn nữa, người trong ảnh đâu phải là mày. -Tao không nói mày, hay tao, tao chỉ hỏi cô gái đang ôm eo mày đằng sau, là ai? Tôi dùng ngón trỏ dí vào gương mặt với mái tóc xoăn rũ rượi, cằm tựa một cách âu yếm vào vai của Bảo. Mặc dù cô gái ôm Bảo từ phía sau, dù tấm dra mỏng đã che chắn đúng nơi đúng cách, nhưng có thể nhận ra họ đã không có một mảnh vải nào trên người. -Cái này người ta kêu bằng tự sướng, chỉ là kỉ niệm thôi mà, một khoảnh khắc đẹp. Tôi từ phía sau vịn vai Bảo, nói thì thầm vào tai: “Tao hỏi lại, cô gái trong ảnh là ai? Đoan phải không?” (…) -Đồ khốn! Mày không phải là thằng Bảo tao quen biết! -Quên đi Phong! Đoan không phải là của mày! -Nhưng mày thừa biết tụi tao yêu nhau! Bảo đáp trả không thua kém, rằng mày đơn phương thôi Phong à, mày ngộ nhận cái thứ tình yêu vĩnh cửu đó hả, mày chẳng qua là thằng tự kỉ gặp đúng người lắng nghe nên đâm ra yêu mến thôi, mày và Đoan có thề thốt gì chưa, mày hiểu cô ấy bao nhiêu phần trăm. Tôi im lặng. Bảo nói đại ý, thành phố này không đẹp đẽ như mày nghĩ đâu. Tất cả những tấm ảnh này, góc đường này, con phố này và cả cô gái này nữa, chỉ là bề ngoài được chụp lại thôi. Tao thất vọng khi biết rằng mày đã ở đây được hai năm rồi đấy! 2. Tôi gặp Đoan trong năm đầu học cao học. Ngày đầu tiên nhận lớp tôi nhìn thấy cô ấy, cầu trời để cho cô gái này học chung lớp với mình. Và tôi được mãn nguyện. Đoan thậm chí còn đến chỗ ngồi của tôi làm quen trước. Cô ấy thông minh, xinh đẹp, chân dài, tóm lại là không có gì phải phàn nàn. Đoan biết tôi thích cô ta nên cư xử rất phải phép, biết quyến rũ đúng cách, khiến tôi chết mê chết mệt. Đoan nói chuyện nhã nhặn và biết lắng nghe khi cần. Đó là lúc tôi kể việc mình tự thân lên thành phố lập nghiệp và bắt đầu gặp trở ngại. Khi tôi say sưa kể đến đoạn mình bị một gái gọi lừa giữa đêm, Đoan véo mũi, bảo: Anh khờ lắm! Sau một tháng quen nhau, tôi quyết định khoe chuyện này với Bảo. Bảo đòi xem hình, tôi móc ví ra đưa tấm ảnh chân dung nhỏ nhắn. Cậu chàng ngắm nghía, đưa xa đưa gần, tấm tắc: cô gái này thú vị đây! Thời gian đó Bảo đang loay hoay với mớ ảnh chân dung và việc làm sau khi ra trường, than Phong ơi chắc tao mở tiệm chụp hình thẻ kiếm cơm quá. Lúc đó, chuyện học cao học đã trở nên ám ảnh với tôi. Trong lúc chờ phỏng vấn xin việc, tôi tranh thủ biên tập mảng tin thời sự giúp Di. Di nói tôi nên tranh thủ vào đài làm bất cứ việc gì, ai bảo gì làm nấy, đừng chê việc. Di biểu bây giờ có trình độ cỡ nào mà thiếu kinh nghiệm cũng không hay đâu. Một bữa Di dắt tôi đến trường quay. Tôi đứng ngoài ngó ngó nghiêng nghiêng, thấy phía trên phát thanh viên mặc vest thắt caravat xanh đầu bóng mượt, phía dưới bàn mặc quần đùi hoa lá cành chân đầy lông lá. Nhưng nhìn vào màn hình thì mọi thứ đâu vào đấy, hoàn hảo. Hôm sau tôi cũng vào trường quay ngó bâng quơ. Một lúc sau đám thanh niên ào đến lấp kín chỗ ngồi, tôi lọt thỏm ở giữa. Ca sĩ đến. Lúc ra về tôi được nhận một trăm nghìn. Từ đó tôi kiêm luôn một công việc mà Di gọi: người vỗ tay thuê, vào những ngày cuối tuần. Nói một cách dễ hiểu, đó là công việc mà bạn chẳng cần trình độ gì nhiều, đơn giản là ngồi nghe, vỗ tay đúng lúc, tham gia trò chơi hoặc giao lưu (nếu chẳng may bị bắt lên), gương mặt phải đầy biểu cảm (nếu chẳng may bị cái máy quay quay trúng). Truyền thông có một sức mạnh kì lạ. Tôi kiên nhẫn để xem mình sắp vỗ tay vì điều gì, thị hiếu người nghe bây giờ là cái gì. Di nhắn tin báo tám giờ rỗi thì vào vỗ tay, tôi à ờ, một lúc sau đã ngồi hàng ghế phía tay phải màn hình. Ca sĩ đến trễ mười phút. Ơ, anh này có phải là Rubic Trần không nhỉ, ông hoàng với những clip nhép? Cuộc phỏng vấn hơi lâu lắc, người dẫn chương trình gợi lại quá trình thành danh của Rubic, hỏi anh hát nhép từ bao giờ, mắc gì hát nhép, anh có nghĩ mình sẽ nổi tiếng vì những cái video nhép đó không. Ca sĩ trả lời thật thà theo kiểu rởm đời, nói hát nhép vì buồn, ai ngờ lượt xem lên đến hai triệu. Chóng mặt. Thế là thành sao! Nghe đến đây đạo diễn chương trình bắt chúng tôi vỗ tay nhiệt liệt. Chúng tôi vỗ tay rì rào, vẻ phấn khởi. Ca sĩ tỏ ra xúc động. Cuối cùng thì Rubic Trần từ hát nhép giọng người khác chuyển sang nhép giọng của chính mình, trong một ca khúc vừa tung ra kịp thời, như một lời tri ân khán thính giả, bài hát có tên: “Baby xin đừng yêu tôi!” Trong đoạn cuối chương trình, khi dòng chữ kết thúc bắt đầu chạy trên màn hình, chúng tôi cũng phải vỗ tay để cho máy quay quay lại một cảnh đầm ấm: Rubic Trần ôm lẵng hoa của người hâm mộ, chúng tôi hoặc vây quanh hoặc làm nền, ủng hộ cho sự nghiệp giải trí đầy kịch tính của anh ta. Đến đây thì hết. Tôi nhận năm mươi nghìn với đôi tay mỏi dừ. Tôi kể chuyện này cho Đoan nghe, say sưa. Đoan cười cười, nói em cũng từng làm những việc mắc cười như vậy, nói ra sợ anh không tin. Tôi hỏi việc gì, Đoan hôn lên trán, thì thầm: sau này anh sẽ biết! Bảo khoe với tôi rằng những tấm ảnh đầu tiên của nó đã được nhận tiền khá cao. Tôi hỏi bộ mày vừa được giải thưởng nhiếp ảnh FIAP hả. Nó nói hong phải, ảnh tao chụp ca sĩ được đăng trên mục giải trí, mấy cái này người ta cần. Cô ca sĩ này muốn chụp ảnh khỏa thân bảo vệ môi trường, sau đó trả cho tao hơn chục triệu. Từ đó về sau tôi ít liên lạc với Bảo, nghĩ, nó có việc của nó, còn tôi phải trang trải cho việc học trong khi hồ sơ xin việc cứ trôi mất dạng. Đoan không đến lớp học nữa. Em nhắn tin bảo có việc gấp liên quan đến sự nghiệp, anh đừng lo. Tôi tin em. Ngày hôm nay lớp tôi có buổi liên hoan giữa kì với thầy dạy môn quản lý dân sự kiêm truyền thông. Cuộc vui có tính chất đưa đẩy, đang đến hồi cao trào, vị tiến sĩ ngả nghiêng tiết lộ những kinh nghiệm quý báu: “ Các cậu mua thịt chó mắm tôm thết tôi là phải phép đấy, người ta hay mắng đồ con chó này con chó nọ, nhưng đời tôi lắm khi nhờ mấy lần đãi thịt chó mới có cái gọi là tiến sĩ. Chó thật! Mọi người vỗ tay rần rần, tán thưởng, nói đời mắc cười quá ha thầy ha. Tôi không cười, hôm sau tôi bỏ thi. 3. Lần cuối cùng tôi đến trường quay là vào một ngày trời đẹp. Poster khu vực nền chụp nhiếp ảnh gia Trần Vũ Bảo đang ngẩng đẩu nhìn về một hướng nào đó, tôi không biết. Cái nhìn khắc khoải, đầy tính văn nghệ. Bảo giờ đã là tay săn ảnh có tiếng trong giới nghệ thuật, nói chính xác thì anh là gương mặt vàng chuyên chụp ảnh cho nhiều nghệ sĩ, trong đó quá nửa là ca sĩ, người mẫu nổi tiếng. Tôi cuối cùng cũng là thằng vỗ tay thuê. Nhưng tôi có mặt ở đây là để xem anh ta nói những điều gì, có đáng vỗ tay không. Bảo ăn mặc lãng tử, phong trần nhưng không kém phần sành điệu, đeo cặp kính đen. Người dẫn chương trình ngồi đối diện. Chúng tôi tiếp tục là những người hâm mộ cuồng nhiệt làm nền. Một bầu không khí vừa tập trung vừa sôi động rất phải cách, tùy tay đạo diễn. Bảo trả lời chậm rãi, giọng nói lúc thăng lúc giáng lúc thì thầm đầy kịch tính, có lúc bông đùa hài hước rất hợp thời, đáp ứng đầy đủ yêu cầu để có một chương trình hấp dẫn. -Lúc mới chụp ảnh tôi hơi bị tưng tưng, tôi bắt lấy nhiều khoảnh khắc độc đáo lắm, như tấm này, một tay lái xe bị giật ví giữa đường, té nhào, tiền bay tung tóe, mọi người xung quanh xúm lại, nhặt tiền. Một không khí thật ngộ nghĩnh. Thì ra anh chàng này khá giàu đấy các bạn ạ! -Thế anh có nhặt tiền không? -Không, nếu tôi nhặt tiền thì làm sao bắt được tấm ảnh thằng cha lái xe đang ngồi mếu và mọi người xung quanh đang hồ hởi thế này? Xung quanh phá lên cười, vỗ tay râm ran. MC là người thông minh, biết dẫn dắt. Trong lúc mọi t