Hôm ấy là ngày chúa nhật. Nắng đầu hạ không oi nồng mà chỉ chiếu nhẹ nhàng. Nắng như chưa tỉnh giấc xuân, nắng trải dài trên cây lá trong vườn, trừ những khoảnh sân được các tán cây dầu, hoặc lùm trúc che phủ. Những hàng liễu xanh rũ lá bên hồ không đủ chặn các giọt nắng lăn tăn trên nước. Nắng lấp lánh, nhảy nhót trên lá sen, trên mặt hồ, trên thảm cỏ, trên cả con đường trải sỏi trắng phau.
Trúc Vỹ ngồi bên hồ sen. Nàng mặc chiếc áo cánh mỏng để lộ chiếc cổ thon trắng. Chiếc váy đầm màu hồng càng nổi bật trên khung cảnh ở đây. Ngồi trên mỗi tảng đá nhô ra trên hồ sen, hai tay bó gối, đôi hài đỏ nằm lăn trên cỏ như hai đóa hoa mồng gà nở giữa cỏ xanh, cô bé vẫn ngồi đó.
Bên cạnh Trúc Vỹ là quyển Quốc văn lớp mười hai và một xấp tài liệu luyện thi đại học. Đúng ra là Trúc Vỹ đang học bài, vì tối qua, cô giáo Bảo Lâm bận việc, cô có điện thoại đến xin nghỉ một buổi và hẹn sẽ dạy bù lại vào sáng nay. Trong điện thoại, cô giáo có dặn dò Trúc Vỹ hôm nay phải học thuộc lòng bài "Đàm Cung" trong "Lễ Ký", và cô sẽ hỏi một số câu để Trúc Vỹ giải thích.
Ngay từ sáng sớm, Trúc Vỹ đã mang sách ra đây, nàng định sẽ cố học. Để không phân tâm, Trúc Vỹ dặn dò nội và vú Ngô là ngoại trừ cô giáo ra, không cho bất cứ một ai ra đây quấy rầy nàng.
Nhưng rồi, sau đấy mặt trời thức dậy, ánh nắng nhảy nhót trên lá sen, những hạt sương long lanh trong nắng, mấy đóa hoa sen đang hé nụ... Tất cả như một phép lạ thần kỳ, hé môi mỉm cười với nàng. Tất cả những thứ này làm cho đầu óc Trúc Vỹ như loãng ra, không thể nào tập trung chú ý được. Tất cả khiến cho Trúc Vỹ bị lôi cuốn một cách thích thú. Sự nhiệm mầu và sinh động của đời sống, với nàng có sức cuốn hút đặc biệt.
Rồi con Mực nhảy tới. Hình như nó không biết đến cái lệnh cấm "Không được quấy rầy". Nó chạy đến bên Trúc Vỹ. Cái thân hình của nó to lớn như một con bê, bộ lông mướt, hâm hấp nóng trong nắng. Nó vẫy vẫy đuôi mừng rỡ, làm Trúc Vỹ không thể không buông quyển sách xuống để ôm lấy nó. Một đôi mắt "dã thú" nhưng lại tràn ngập tình người. Mực thích được ve vuốt và phục tùng. Chính cái đó làm Trúc Vỹ thích thú, và Trúc Vỹ bắt đầu nói chuyện với con Mực. Nó nằm dài trên bãi cỏ nhưng đầu lại tựa lên đùi của Trúc Vỹ.
Qua lời chỉ dẫn của vú Ngô, khi Bảo Lâm đến bên bờ hồ sen thì nàng trông thấy một bức tranh tuyệt mỹ: Áo và tóc của Trúc Vỹ đang bay phất phơ theo gió, khuôn mặt nhỏ nhắn với nụ cười rạng rỡ của cô nàng đẹp như mơ. Hoa sen đang đua nở, còn liễu thì lay theo gió. Cỏ non xanh tươi với người đẹp...
Bất giác Bảo Lâm thở dài. Rõ ràng, Trúc Vỹ đang tận hưởng trọn vẹn cái kỳ diệu của cuộc sống. Cuộc sống thực mà như mơ. Còn Lâm? Ta sắp mang đến một thực tế rất đỗi bình thường! Một thực tế sẽ phá vỡ thế giới mộng mơ tươi đẹp của cô bé.
Bảo Lâm bước tới. Con Mực giật mình, nhỏm dậy. Nó hướng về phía Bảo Lâm với cái vẻ thân thiện. Dù sao, qua hơn hai tháng làm quen, con vật này đã trở thành bạn rồi. Bảo Lâm vỗ nhẹ đầu nó mấy cái như ngầm nói:
- Nào đi chỗ khác chơi đi Mực, đừng quấy rầy ta với cô chủ của người nữa.
Con chó như hiểu ý, nó quay đi, nhưng không đi xa lắm, chỉ đến dưới rặng liễu rồi nằm xuống, hai cẳng trước duỗi dài, đặt mõm lên đấy.
Trúc Vỹ đứng dậy, tà váy phất phơ. Nàng đẹp một cách kiêu sa, nụ cười điểm trên môi. Bảo Lâm thầm nghĩ:
- Đẹp! Đẹp quá! Trẻ tuổi, đẹp, lại giàu có thế này thì coi như Trúc Vỹ có đủ cả mọi thứ rồi còn gì nữa.
Bảo Lâm vừa cười vừa nói:
- Ồ! Trúc Vỹ, em đã chọn được "Điểm học" rất lý tưởng!
Nàng đảo mắt nhìn quanh. Đây là lần đầu tiên Bảo Lâm đến đây giữa ban ngày. Khu vườn quá rộng, bao quanh ngôi nhà, hồ sen này nằm ở phía sau ngôi biệt thự. Bên cạnh hồ sen không có cây cổ thụ nhưng lại rất nhiều hoa và những tảng đá lớn. Những cánh hoa đủ màu sắc nằm chen nhau trên cỏ.
- Cô mới đến ạ!
Trúc Vỹ chào khẽ, nụ cười vẫn trên môi. Dưới ánh nắng nhạt, khuôn mặt Trúc Vỹ đẹp rạng rỡ. Cô bé nói như giải thích:
- Em đã ra đây từ sáng sớm.
- Tôi biết chuyện đó rồi! Nội em vừa cho tôi biết rằng trời vừa tờ mờ sáng là em đã ra đây. Nội bảo em đã ôn bài mấy tiếng đồng hồ.
Khuôn mặt Trúc Vỹ đỏ hồng, cô bé có vẻ ngượng ngập:
- Vâng, em ra đây rất sớm. Em định học nhiều thứ nhưng mà học chưa được bao lâu thì có nhiều điều khiến em bị phân tâm. Em nghĩ là chắc em cũng chưa học được nhiều, thưa cô.
Nữa rồi! Lại có những lý do... Tóm lại là Trúc Vỹ sẽ không thuộc bài. Bảo Lâm hỏi:
- Thế cái gì đã chi phối tâm trí em thế?
- Dạ... mặt trời mọc, rồi hoa sen nở, những cành liễu lay động trong gió, con Mực nó cười với em.
- Chó mà biết cười ư?
- Vâng, nó biết chứ.
Trúc Vỹ đáp một cách ngây thơ. Khuôn mặt cô bé tươi như đóa hoa hồng buổi sáng.
- Thế rồi còn gì nữa?
Trúc Vỹ nói nhỏ:
- Dạ... Còn nhiều thứ rất dễ thương, như những hạt sương cứ lăn trên lá, tiếng chim sẻ hót trên cành cao, những chú cào cào núp trong lá lén nhìn em, rồi con Mực nó nói chuyện với em nữa.
- Thôi đủ rồi!
Bảo Lâm ngồi xuống cỏ, cầm những quyển sách lên. Nàng cố tạo cho mình một nét mặt nghiêm vì rõ ràng Bảo Lâm đã bị những lý do không đâu của Trúc Vỹ làm cho tâm hồn nhạy cảm của nàng bị xao động. Cái giọng nói nhẹ nhàng như ru của con bé khiến người khó tánh đến đâu cũng khó mà tức giận, nhưng dù gì thì cũng không thể yếu mềm, phải xiết chặt một chút. Bây giờ đã là đầu tháng năm, chỉ còn hai tháng nữa là kỳ thi vào các trường đại học sẽ bắt đầu. Bảo Lâm chỉ còn có vỏn vẹn sáu mươi ngày, vậy mà không thấy một kết quả nào đáng kể.
Bảo Lâm bảo Trúc Vỹ:
- Bây giờ em hãy mang bài sử ra đây, đọc tôi nghe.
Trúc Vỹ có vẻ miễn cưỡng, ngồi xuống trước mặt Bảo Lâm, tay lật sách. Bảo Lâm ngăn lại:
- Đừng mở sách, em đọc thuộc lòng cho tôi nghe.
Trúc Vỹ ngẩng lên nhìn bầu trời, những chiếc răng nhỏ nhắn của cô gái cắn nhẹ lên môi. Cô suy nghĩ thật lâu mới bắt đầu đọc.
Trúc Vỹ có lẽ đọc hết ra chữ, cứ ngập ngừng mãi. Cuối cùng cô ta thở dài:
- Thưa cô... Sao người xưa họ lắm chuyện như vậy? Cách nói của họ cầu kỳ, đầy điển tích, điển cố.
- Hình như thế.
- Thế tại sao chúng ta sống ở thời đại này lại phải học cách nói chuyện phức tạp xưa cũ đó làm chi?
- Bộ giáo dục muốn em nhận thức được tư tưởng trong câu chuyện chứ đâu phải học cách nói của người xưa.
Như sực nhớ ra điều gì, Bảo Lâm hỏi:
- Thế em hiểu nội dung của câu chuyện nói về cái gì không?
Trúc Vỹ lắc đầu một cách thành thật:
- Em thấy cứ ông này viết thế này, viết thế nọ mãi, em nhức cả đầu.
Bảo Lâm nói:
- Nhưng tôi đã giải thích cặn kẽ rồi!
Nhưng rồi suy nghĩ một chút, nàng thấy là phải thay đổi cách dạy.
- Cũng tại tôi không đúng, tốt nhất là phải dẫn giải toàn bộ câu chuyện cho em rõ, thay vì câu nệ vào từng câu, từng chữ. Thôi bây giờ em chú ý nghe nhé. Tôi sẽ kể nội dung câu chuyện cho em rõ, rồi giải nghĩa từng đoạn sau.
Bảo Lâm ngồi ngay ngắn lại, tay vòng qua gối, bắt đầu giảng giải tại sao lại có chuyện vua cha và ba đứa con trai của ông đã lập mưu ám hại nhau vì một ngôi báu.
Bảo Lâm chưa kể hết đã thấy Trúc Vỹ rùng mình:
- Tại sao ta lại học chi những thứ như vầy? Cuộc sống này có bao nhiêu điều tốt đẹp, bao nhiêu cái đáng yêu, đáng quí, sao lại học chuyện ganh ghét? Con định giết cha, cha giết con làm gì? Cuộc sống hòa bình trên quả đất không hay hơn sao?
- Nhưng đấy là sự kiện lịch sử đã xảy ra. Nó có thật, cần phải tìm hiểu ý nghĩa của nó.
- Con người đã sống xấu xa vậy ư? Kém hơn cả cây cỏ.
Bảo Lâm trố mắt nhìn Trúc Vỹ, vừa xúc động vừa kinh ngạc. Chợt nhiên Bảo Lâm thấy hiểu ra. Sách vở đối với Trúc Vỹ quả thật khó hiểu và phức tạp, vì con người của Trúc Vỹ quá đơn giản và hiền lành, đơn giản đến độ không chấp nhận được sự hiềm tỵ nho nhỏ, huống hồ chi nói đến chuyện tranh chấp giữa anh với em, giữa cha với con, những chuyện tranh quyền đoạt lợi.
Trúc Vỹ có thế giới riêng, có triết lý sống và đạo lý riêng của nàng. Trong thế giới đó chỉ toàn chuyện tốt lành, không có điều ác, điều xấu. Vậy thì, ta dạy cho cô bé này cái gì? Dạy những điều xa lạ hàng trăm năm, vô nghĩa với Trúc Vỹ. Dạy Trúc Vỹ học để Trúc Vỹ có được một mảnh bằng đại học? Nhưng mảnh bằng đó có giúp ích được gì cho Trúc Vỹ chứ?
Bảo Lâm như ngẩn ra nhìn cô gái. Trúc Vỹ cúi đầu nói lí nhí:
- Xin lỗi cô. Đúng ra em không nên thắc mắc mấy chuyện đó. Có lẽ vì không thuộc bài nên em hay vòng vo. Hay là để em đọc lại, có thể sẽ thuộc.
Bảo Lâm đưa tay ngăn lại:
- Thôi không cần nữa.
Nàng im lặng một lúc rồi nói tiếp:
- Tôi đang suy nghĩ điều em vừa nói đây. Em có cái lý của em đó chứ. Câu chuyện này không còn thích hợp với thời đại chúng ta. Mà này, hình như em còn có một cô giáo viên khác kèm các môn toán, lý, hóa cho em nữa phải không?
Trúc Vỹ ngập ngừng:
- Vâng.
- Thế những môn đó em học ra sao?
Trúc Vỹ yên lặng, Bảo Lâm hỏi tiếp:
- Chắc cũng không khá cho lắm?
Trúc Vỹ thở dài nói:
- Dạ! Mấy cái chữ X và chữ Y lúc nào cũng như đối lập với em. Công thức thì khó nhớ quá, học mãi không thuộc. Cô Nguyễn, giáo viên dạy toán cho em, bảo là em chỉ như một con búp bê.
Bảo Lâm ngạc nhiên:
- Búp bê?
- Vâng. Búp bê có cái vỏ bên ngoài đẹp lắm, nhưng trong đầu chỉ có rơm với cỏ.
Trúc Vỹ nói xong cúi xuống sờ lấy mấy bông hoa đỏ trên cỏ.
- Em nghĩ, có lẽ cô ấy rất ghét em. Thế còn cô? Cô có ghét em không?
Bảo Lâm nói:
- Không! Tôi không hề ghét em, nói đúng hơn, tôi rất thích em.
Trúc Vỹ ngẩng lên, cảm động:
- Cô không thấy là em ngu lắm ư?
Bảo Lâm nói:
- Thật ra thì em cũng không ngu lắm đâu. Em biết độc lập suy nghĩ, có óc phân tích, vậy thì không ngu được. Có thể em quá khôn nữa là khác. Có điều biện pháp giáo dục này hình như không còn thích hợp với em.
Bảo Lâm nhìn Trúc Vỹ. Cô nàng đang đùa với những cánh hoa màu đỏ. Lâm chợt nghĩ, hay là Trúc Vỹ giống như những cánh hoa đó? Nó chỉ nở cho riêng nó chứ không cho người khác. Có ai ngắm hay không cũng mặc.
- Trúc Vỹ, em có thật sự muốn vào đại học không?
Trúc Vỹ yên lặng.
- Em nói cho tôi biết đi!
Trúc Vỹ lặng lẽ lắc đầu.
- Như vậy tại sao em cứ phải thi mãi như vậy?
Trúc Vỹ thở dài nói:
- Đó là ý của cha. Cha không chịu nổi chuyện em thi rớt. Cha thông minh, năng động như vậy, không hiểu sao lại có một đứa con gái ngu dốt như em. Nhưng mà cô ạ, cha làm thầy, con bán sách cũng là chuyện bình thường thôi phải không cô?
Trúc Vỹ nhìn lên, rồi chợt nhiên hoảng hốt:
- Ồ! Đến rồi kìa.
Bảo Lâm không hiểu:
- Ai? Ai đến?
- Cha đấy!
Bảo Lâm quay lại, đúng là ông Tạ Thắng. Ông ta đang từ bụi trúc đi qua bãi cỏ hướng về phía nàng và Trúc Vỹ. Hôm nay mặc dù là ngày nghỉ, ông vẫn chỉnh tề trong bộ âu phục thẳng nếp. Bảo Lâm vội đứng dậy. Lần đầu tiên, Bảo Lâm thấy ông Thắng ban ngày. Dưới những tia nắng ấm, ông Thắng không trẻ như lúc dưới ánh điện màu trang trí. Nàng có thể trông rõ những nếp nhăn ở dưới đuôi mắt, ở trên môi ông. Nhưng thật lạ lùng, những nếp nhăn đó lại không khiến ông ta xấu đi mà chỉ tạo nên nét già dặn, chín chắn, vững chãi của một nhà thông th
