Doanh thu cho thuê cột điện treo cáp viễn thông của Tập đoàn EVN mỗi năm lên đến ngàn tỷ và chi phí quản lý cũng rất ít nên lợi nhuận ròng chiếm 80% doanh thu có thể đủ trả lãi hàng năm cho khoản vay 5 000 tỷ phục vụ đầu tư lắp đặt 5 000 nodeB 3G. Tuy nhiên Chính phủ yêu cầu doanh thu cột điện phải tính vào chi phí sản xuất kinh doanh điện nên năm 2011 doanh thu cột điện sẽ không được cộng vào doanh thu viễn thông.
Dự án 3G giai đoạn 1, EVNTelecom đã đầu tư 3 000 tỷ cho 2 500 nodeB 3G. Tuy nhiên chỉ một số ít nhân viên điện lực sử dụng dịch vụ 3G nên doanh thu không đáng kể và nguyên do bởi vì EVNTelecom bố trí các nodeB không hợp lý như khu vực tiềm năng cần phủ sóng thì không được phủ sóng còn khu vực rất ít khách hàng có nhu cầu sử dụng 3G thì được phủ sóng, bên cạnh đó hệ thống truyền dẫn cũng có giới hạn nên số trạm hỗ trợ dịch vụ 3G cũng bị hạn hẹp.
Hiện nay Mobifone chỉ mới lắp đặt 5 400 nodeB 3G nhưng doanh thu 3G chiếm 18% tổng doanh thu, VinaPhone chỉ mới lắp đặt 7 500 nodeB 3G nhưng doanh thu 3G chiếm 15% tổng doanh thu. Dữ liệu mobile internet của nhà mạng 3G hàng tháng tăng 20%. Như vậy đầu tư cho 3G bắt đầu đem lại hiệu quả. Thế nhưng EVNTelecom thì gần như bất động đối với dự án 3G. Một năm trước EVNTelecom đã đầu tư một loạt các Showroom chuẩn bị kinh doanh 3G nhưng có khả năng không kham nổi tiền thuê mặt bằng nên các Showroom đã biến mất. Tất cả đều nói lên tình hình tài chính EVNTelecom hiện nay rất bi đát và năm 2011 doanh thu cột điện không được cộng vào doanh thu viễn thông, đồng thời với các khoản nghĩa vụ của ngân hàng, nợ lũy kế tiền thuê mặt bằng lắp đặt nodeB sẽ đẩy EVNTelecom vào tình hình càng bi đát hơn.
Công nghệ 3G cải thiện 2,5G về dung lượng cũng như tốc độ dịch vụ Mobible internet, còn USB 3G chỉ là một dịch vụ phụ cộng thêm. Dịch vụ USB 3G chỉ thích hợp với khách hàng có máy tính xách tay và cần kết nối Internet khi di chuyển hoặc khu vực khó kéo cáp. EVNTelecom đã kiểm tra và công bố tốc độ internet USB 3G với chương trình Speed test tại trạm 3G và vị trí có chất lượng dịch vụ 3G tốt nhất thì tốc độ download 1,6 Mb/s nhưng ADSL gói có tốc độ thấp nhất download có tốc độ 3,2 Mb/s. Do vậy USB 3G chỉ thích hợp với check mail, lướt web còn xem phim hay chơi game thì chất lượng chưa đáp ứng được. Dịch vụ chính của 3G là thoại và mobile internet, còn dịch vụ USB 3G là phụ và thuê bao USB 3G chỉ giới hạn 28 thuê bao truy nhập đồng thời của 1 nodeB 3G.
Hiệu quả đầu tư cho 1 nodeB 3G tương ứng 1 000 thuê bao và nếu quá ít thì cũng phải được 5 00 thuê bao. Sóng 3G được phát ở tần số cao tương đương GSM băng e và để nâng cao vùng phủ sóng thì cần nâng chiều cao lắp đặt sector như Vietnammobile và Beline đã làm. Ngoài ra dịch vụ di động thích hợp với khách hàng di chuyển nên vùng phủ sóng phải rộng, bên cạnh đó nông thôn là khu vực rất tiềm năng và chính dịch vụ mobile internet sẽ khuyến khích khách hàng chuyển từ máy 2G sang 3G đồng nghĩa với khách hàng sử dụng dịch vụ thoại 3G.
Hãy đi một vòng nhìn các cột anten 3G của Điện lực, cột anten đã thấp lại nằm ở vị trí địa hình thấp và ít dân cư, có cột anten nằm giữa các nhà cao tầng nhưng lại thấp hơn nhà cao tầng bên cạnh, hai cột anten nằm ở khu vực thưa dân cư nhưng cách nhau 500m còn nằm ở khu vực đông dân cư thì cách nhau 2 000m.
Trách nhiệm này không phải chỉ một mình cán bộ kỹ thuật viễn thông tại Điện lực mà trách nhiệm của cả Ban VTCNTT EVN, trách nhiệm EVNTelecom, trách nhiệm đơn vị tư vấn thiết kế và đơn vị tư vấn giám sát do Điện lực thuê.
Ban VTCNTT EVN và EVNTelecom không phải ngồi một chổ chọn lựa vị trí lắp đặt nodeB mà phải dựa vào số vốn hiện có, nhu cầu sử dụng dịch vụ của khách hàng để vạch ra chiến lược kinh doanh như thế nào, tỉnh này cần lắp đặt bao nhiêu nodeB, độ rộng phủ sóng thành thị là bao nhiêu, độ rộng phủ sóng ở nông thôn là bao nhiêu, cần phủ sóng những khu vực nào, cần phủ sóng con đường nào…. Bước tiếp theo EVNTelecom và Điện lực tiến hành khảo sát vị trí lắp đặt nodeB. Công tác khảo sát vị trí lắp đặt nodeB phải như Vinaphone và Viễn thông tỉnh, tất cả các vị trí khảo sát phải kèm theo hình ảnh địa hình vị trí lắp đặt, địa hình khu vực xung quanh, lưu lượng khu vực cần phủ sóng, khoảng cách các trạm 3G gần nhất xung quanh…Trong tổng thầu thì vẫn có tiền lập dự án đầu tư, tiền thiết kế phần thiết bị, tiền giám sát lắp đặt thiết bị.
Đơn vị tư vấn thiết kế sau khi nhận bàn giao địa điểm lắp đặt nodeB từ Điện lực thì phải thiết kế chiều cao cột anten đảm bảo độ rộng cần phủ sóng, sóng không bị nhà cao tầng xung quanh chắn… nếu đơn vị tư vấn thấy địa điểm không thích hợp phải cảnh báo chủ đầu tư. Tiền tư vấn thiết kế không phải nhỏ, Điện lực đầu tư 30 tỷ tiền thiết kế và khảo sát khoảng 1,5 tỷ.
Đơn vị tư vấn giám sát cũng có trách nhiệm. Nhiệm vụ tư vấn giám sát là giám sát đơn vị thi công thực hiện thi công đúng theo thiết kế nhưng nếu thấy thiết kế không hợp lý cảnh báo chủ đầu tư để chủ đầu tư yêu cầu tư vấn thiết kế hiệu chỉnh. Điện lực đầu tư 30 tỷ thì tiền giám sát cũng phải 500 triệu.
Như vậy, EVNTelecom tránh đi vào vết xe đổ dự án 3G giai đoạn 1 thì đầu tiên phải tiến hành khảo sát và lập lại dự án đầu tư dự án 3G giai đoạn 2, trong dự án đầu tư phải thể hiện được lưu lượng, độ rộng vùng phủ sóng, địa hình…
Trịnh Thuỳ Hoa - thuyhoa@gmail.com - 04:48 02/09/2011