Cách đây 9 năm trước
Lượt xem: 30Thực tế, Facebook không chỉ có một thuật toán, nó bao gồm hàng trăm phương pháp nhỏ và gộp lại thành kết quả cuối cùng. Cùng với các nhóm kiểm định và các vấn đề phát sinh, có hàng tá phiên bản thuật toán tổng trên khắp thế giới. Chúng liên tục xuất hiện điểm mù với các nhóm người dùng cá biệt, nhưng mục tiêu chung vẫn là đem lại news feed cho nhóm người dùng thông thường.
Bảng tin Facebook là công trình mười năm nghiên cứu bởi các nhà khoa học trên nhiều lĩnh vực. Ảnh: Wade Byrd.
Các thuật toán tiếp tục thay đổi
Chiến dịch cho phép người dùng đánh giá bài đăng chỉ là một trong những nỗ lực thu thập thói quen người dùng mà Facebook theo đuổi trong suốt mười năm. Mosseri nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ dành thêm mười năm nữa nếu cần để cải thiện kỹ thuật, chúng tôi hiểu rằng những câu hỏi định tính đơn giản có thể mang lại những giá trị lớn”.
Người dùng đã có thể “ngưng theo dõi” người họ không ưa, “thấy ít hơn” những bài đăng họ ghét hoặc “xem trước tiên” những thứ họ muốn. Tuy vậy, nhiều người không thực sự biết những nút trên tồn tại, và Facebook đang muốn chỉnh sửa giao diện tiếp.
Bước chuyển đổi này khá bị động. Thách thức lớn nhất cho sự thống trị của Facebook hạn chế phụ thuộc những cách tiếp cận thiên về dữ liệu này. Instagram đang làm tốt điều này, bằng cách đơn giản là thể hiện tất cả hình ảnh của bạn bè theo thứ tự thời gian. Snapchat vượt mặt Facebook ở nhóm người dùng thanh thiếu niên bằng cách hạn chế làm phổ biến bài đăng cũng như tự động chọn lọc các hình thức tương tác riêng tư hơn.
Facebook cần thay đổi, nếu không muốn bị các tên tuổi mới nổi tiêu diệt. Ảnh: Melissa Buenge.
Facebook không phải công ty duy nhất đau đầu với việc tối ưu hóa thuật toán dựa trên dữ liệu. Phương pháp giới thiệu phim của Netflix cũng chịu ảnh hưởng bởi người dùng trả tiền và phân chia chúng theo thể loại phim. Hoặc để tái cân bằng ảnh hưởng của thuật toán A/B từ Amazon, CEO Jeff Bezos phải nhấn mạnh đến những lời than phiền của người dùng cá nhân và yêu cầu cung cấp công khai email của họ. Thời đại của thuật toán dữ liệu vẫn còn hưng thịnh, nhưng chúng đang phải tăng tốc. Dữ liệu chuyển từ vai trò “điều khiển” sang “cố vấn” cho thuật toán.
Đội ngũ xếp hạng newsfeed của Facebook tin rằng, sự thay đổi này là xứng đáng. “Nếu thay đổi newsfeed dựa vào những gì người dùng cung cấp, việc xếp hạng sẽ tốt hơn, đến gần hơn với cách người dùng tự xếp hạng cho newsfeed của họ”, Scissors, nhà nghiên cứu trải nghiệm người dùng cho biết.
Max Eulenstein, quản lý sản phẩm và Lauren Scissors, chuyên gia trải nghiệm khách hàng. Ảnh: Christophe Wu.
Tất nhiên, vẫn có những điểm yếu của cách tiếp cận này: người dùng có thể không thực sự hiểu họ muốn gì, có thể họ lầm lẫn, điều mà máy móc không mắc phải, liệu dữ liệu mà Facebook tự thu thập có hiểu người dùng hơn chính họ hay không, liệu mang newsfeed theo ý người dùng có khiến họ dần chán Facebook hay không.
Mosseri ngược lại, nói rằng khách hàng càng có nhiều lựa chọn, họ càng dành nhiều thời gian trên Facebook, và dù chỉ là mục tiêu ngắn hạn, cách tiếp cận này cũng đang mang lại những giá trị dài hạn hơn. Dẫu vậy, theo kinh nghiệm mười năm nghiên cứu, thuật toán dễ dàng phát sinh lỗi bất kỳ lúc nào, đó là lý do họ phải duy trì lực lượng nhà nghiên cứu hùng hậu tại văn phòng mỗi ngày.
