có bốn cái giường, bên trên hai cái, bên dưới hai cái, cô còn nhỏ, không phải mua vé nên ngủ cùng giường với mẹ.
Cô và mẹ đứng bên mạn tàu nhìn bố một mình xuống tàu. Cô cứ thấp thỏm, có cảm giác như dáng đi chao đảo đó, bố sẽ bị ngã khỏi tấm ván và rơi xuống nước.
Nước sông đánh vào đáy tàu phát ra những âm thanh trống rỗng và hoang vu, tiếng còi tàu chói tai đột ngột vang lên. Trời vẫn chưa sáng, tàu tu tu tu từ từ rời bến, bóng bố nhỏ dần, cuối cùng khuất hẳn, cô buồn đến nỗi phát khóc.
Mẹ ôm lấy cô vỗ về:
- Đừng khóc, đừng khóc con, chúng ta đi thăm ông bà ngoại thôi mà, rồi sẽ về ngay, bố đợi mẹ con mình ở nhà.
Cuộc sống trên tàu rất kỳ lạ, giống như một căn nhà lớn bập bềnh trên sông nước. Mẹ không phải đi làm, cả ngày chơi với cô. Nhưng trên tàu chẳng có gì chơi, cô và mẹ thường ngồi bên mạn thuyền ngắm cảnh hai bên bờ sông, nhưng bên sông cũng chẳng có cảnh gì đẹp, chỉ là những bờ sông dài vô tận, tất cả đều giống nhau, khiến cô cứ cảm giác như con tàu chẳng hề di chuyển chút nào, cứ dừng mãi một chỗ.
Dường như phải rất lâu rất lâu họ mới đến được tỉnh. Mẹ sợ Hồng vệ binh nhìn thấy sẽ gây phiền phức nên nhân lúc trời còn tối thui đã đưa cô về nhà ông bà ngoại.
Ông bà ngoại sống trong một căn hộ, ở thành phố E rất ít nhà chung cư, đây là lần đầu tiên Sầm Kim tận mắt nhìn thấy một căn hộ, lần đầu tiên ngủ trong phòng ngủ ở tầng trên cô cứ nghĩ không biết cái nhà này có đổ không? Liệu ngủ đến nửa đêm, dưới giường có xuất hiện một cái hố rồi nuốt chửng cả cô và chiếc giường vào trong đó không? Liệu khi vừa tỉnh dậy có phát hiện ra chẳng phải căn hộ gì mà là chiếc tàu lớn, tất cả mọi người trong nhà đều ở trên một con tàu lớn không?
Nhưng cô không có cơ hội hỏi mẹ cô bởi vì mẹ còn mãi nói chuyện với ông ngoại và bà ngoại, cứ như muốn trút hết những điều cần nói của cả đời ra vậy, hơn nữa mấy người lớn đều thì thà thì thầm, dáng vẻ rất lo lắng. Mỗi lần cô muốn hỏi mẹ cái gì đều bị mẹ ngăn lại:
- Mẹ đang bận, Kim Kim tự chơi đi.
Chơi ở nhà bà ngoại mấy hôm thì cô chẳng nhớ điều gì khác mà chỉ nhớ mỗi bà nói:
- Giời ạ, Kim Kim nhà mình biến thành gái quê đặc sệt rồi, đặc giọng thành phố E, nếu ông ngoại không gặp chuyện thì bà chẳng cho cháu quay về thành phố E đó, sống ở đây cùng bà.
Ông ngoại nói:
- Khi xưa mẹ cháu không nghe lời khuyên, nếu không cháu đã không phải sinh ra và lớn lên ở cái mảnh đất khỉ ho cò gáy đó.
Mẹ cười nói:
- Kim Kim, ông già rồi nên lẩm cẩm, nếu mẹ không đến nơi khỉ ho cò gáy đó thì sao có Kim Kim được?
Ông ngoại vẫn nhấn mạnh:
- Con ở tỉnh, lẽ nào rồi không lấy được chồng rồi có con ư?
- Nhưng đó sẽ không phải là Kim Kim bây giờ!
Sau đó mấy người lớn nói đến bố, mặc dù họ đều không nhắc đến tên của bố nhưng cô biết họ đang nói về bố cô.
Mẹ nói với ông ngoại:
- Giờ bố cũng bị họ dán nhãn kẻ thù mà bố vẫn cho rằng anh ấy là người xấu?
Ông ngoại đỏ mặt tía tai nói:
- Bố không giống nó, bố là quần chúng đấu tranh với quần chúng, do những kẻ thường ngày không phục mình giờ muốn trả thù mình, sớm muộn gì Đảng và Chính phủ cũng sẽ minh oan cho bố. Còn nó là phái hữu, bị Đảng định tội, vĩnh viễn không thể sửa sai được.
Mẹ liển cãi lại:
- Ai bảo vĩnh viễn không sửa sai được? Những Đảng viên tháng Chạp của Nga đấy cuối cùng chẳng phải đã được minh oan đó sao? Lê nin đều gọi họ là “nhà cách mạng dân tộc” đấy.
- Những người theo Đảng tháng Chạp phản đối sự độc tài của Sa hoàng, lật đổ chuyên chủ nên Tôn Trung Sơn mới có thể so sánh với Đảng tháng Chạp đó. Còn cái thằng chống lại Đảng ai sẽ sửa sai cho nó?
- Đã lấy nhau rồi, con cũng còn bé bỏng gì nữa đâu, giờ nói những thứ này thì có tác dụng gì? Lẽ nào ông còn muốn chọc ngoáy phá hai đứa chúng nó?
Ông ngoại thở dài nói:
- Chọc phá thì không thể, con cái có rồi, lẽ nào lại để con không có cha? Tôi chỉ lo lắng thằng đó đối xử không ra gì với con gái mình, nhiều thằng đàn ông chỉ có thể đồng cam mà không thể cộng khổ, giờ tôi ra nông nỗi này, không biết liệu nó có phản lại mà ghét bỏ nhà chúng ta không?
Mẹ an ủi nói:
- Anh ấy không phải là người như vậy. Hơn nữa anh ấy bị coi là phái hữu thì còn có thể ghét bỏ ai chứ?
Bà lo lắng nói:
- Ừ! Mẹ chỉ sợ nó cả đời không may mắn, càng ngày càng tồi tệ hơn.
Mẹ nói với vẻ rất tự tin:
- Không thể như thế được. Cái hay của việc lấy người phái hữu chính là trước khi lấy đã biết anh ấy bị đày xuống đáy vực sâu của cuộc đời rồi, từ nay về sau không còn chỗ cao nào đi nữa, cũng chẳng còn chỗ nào thấp hơn.
Sau này nhớ lại, mẹ vẫn luôn tự trách mình vì đã nói những lời huyênh hoang đó. Phải biết rằng vực sâu của đời người không có chỗ thấp nhất mà chỉ có chỗ thấp hơn.
