Mặt trời lặn trong những ngày đầu hạ ướt át lạ thường. Hoa trái trong vườn bắt đầu chín đỏ, mùi hương chua chua, ngọt ngọt lan tỏa khắp ngôi làng nhỏ bé. Những cậu bé, cô bé của trường trung học huyện Uyển vai đeo ba lô, đi qua đài tưởng niệm Tam Nguyên về nhà. Cạnh hàng rào sắt của trường là ngôi miếu từ đời nhà Thanh đang bị tháo dỡ, cô bé học lớp tám Diệp Trăn Trăn đang đứng đó đợi cô bạn hàng xóm Nhan Thuấn Nhân.
Học sinh của ngôi trường trọng điểm này hầu như ngày nào cũng phải đi qua đài tưởng niệm Tam Nguyên. Tỉ lệ lên lớp của trường cấp hai huyện Uyển thuộc vào loại nhất nhì tỉnh, Diệp Trăn Trăn cũng là một trong những học sinh giỏi nhất của trường.
Nhan Thuấn Nhân lại là cô bé không mấy nổỉ bật về mặt thành tích học tập, nhưng về vẻ dễ thương thì không chỉ nổi tiếng ở trong trường mà còn nổi tiếng khắp tỉnh.
Khi mặt trời khuất dần sau dãy núi phía sau trường Diệp Trăn Trăn mới nhìn thấy Nhan Thuấn Nhân hổn hển chạy tới, bím tóc sau gáy lắc lư theo.
Diệp Trăn Trăn thấy bạn không biết mình đứng đây nên hét lên: “Thuấn Nhân, Thuấn Nhân!”
Nhan Thuấn Nhân nghe thấy bạn gọi liền chạy tới, giọng có vẻ trách móc: “Sao cứ phải đến nhà cậu ăn cơm? Khó khăn lắm tớ mới chờ được Lý Triệt tan học tớ muốn xem anh ấy chơi bóng rổ.”
Trăn Trăn cười nói: “Chả thiếu con gái đến xem anh ấy chơi bóng rổ đâu, không cần cậu phải tham gia. Hôm nay nhà tớ có khách từ xa tới, mẹ tớ có làm món măng khô kho thịt mà cậu thích ăn nhất đấy.”
Nghe thấy món măng khô kho thịt, Thuần Nhân vui hẳn lên: “Khách nào? Từ đâu đến thế?”
Trăn Trăn nói: “Từ Bắc Kinh tới. Người đó từng dạy anh tớ nữa đấy. “
Thuần Nhân biết, anh họ của Trăn Trăn là Diệp Vị Kỳ mấy năm trước đã từng đến Bắc Kinh học về nhiếp ảnh sau đó anh ta về quê mở một cửa hàng quay phim, chụp ảnh, làm ăn cũng rất được.
Cô bé cũng từng xem bộ ảnh kỷ niệm mà Diệp Vị Kỳ chụp choTrăn Trăn, đúng là rất đẹp. Thuấn Nhân rất muốn đi chụp, nhưng chụp một bộ ảnh kỷ niệm không rẻ chút nào, cô bé lại ngại nhờ Trăn Trăn hỏi giúp, nên đành thôi. Nay nghe thấy có nhiếp ảnh gia từ Bắc Kinh tới, cô bé hào hứng lắm.
Trăn Trăn nói thêm: “Nhiếp ảnh gia này nổi tiếng lắm nhé, ông nội bác ấy đã từng chụp ảnh cho Từ Hy Thái hậu đấy, rất nhiều tư liệu từ cuối đời nhà Thanh có nhắc tới tên tuổi của ông.” Trăn Trăn lục lọi trí nhớ một hồi lâu mới nhớ ra: “Chính là Thời Duệ Ngọc, con trai của Thời Mộ Hề, đại sứ Trung Quốc ở Pháp năm Quang Tự cuối cùng đấy. “
Thuấn Nhân rất đỗi ngạc nhiên, nói: “Trời ơi, hóa ra là ông ta!”
“Ha ha ha”, Trăn Trăn cười, “Cậu cũng nghe nói rồi à? Có phải là đọc mấy bài báo từ trong đống sách báo của ông cậu không? Thầy giáo của anh tớ chắc chắn là cháu trai của Thời Duệ Ngọc.”
Trong lúc hai cô bé đang mải nói chuyện thì Lý Triệt cùng một đám con trai vừa la hét vừa chạy tới. Lý Triệt nhanh tay gõ vào đầu Thuấn Nhân một cái. Thuấn Nhân muốn đánh lại, nhưng cậu ta đã chạy xa rồi. Cậu ta chạy giật lùi, tay ôm quả bóng, nhe hàm răng trắng bóng ra cười với Thuấn Nhân.
Nhà Trăn Trăn và nhà Thuấn Nhân là hai căn nhà cũ nằm đối diện nhau qua đường Thạch Bản. Trên con đường này có một ngôi miếu rất lớn, bức hoành phi trên tầng hai đã bong ra từng mảng, nét chữ không còn rõ nên rất khó đọc. Nhưng bức hoành phi hình vuông ở tầng một có ba chữ được viết theo thể chữ triện Trinh bách lý vừa cổ kính vừa tao nhã thì vẫn còn nguyên vẹn. Trên và dưới bức hoành đó có hai bức điêu khắc “Phụng xuyên mẫu đơn”[1] và “Song sư hỉ cầu”[2] với những nét khắc rất tinh tế và điêu luyện. Mặc dù đã trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử và đã bị xuống cấp, nhưng nó vẫn giữ đưọc những nét tinh tế và có giá trị lịch sử to lớn.
[1] Phụng xuyên mẫu đơn: Phượng trong hoa mẫu đơn.
[2] Song sư hỉ cầu: Hai con sư tử vờn bóng.
Vừa đến cửa nhà Trăn Trăn, Thuấn Nhân đã nhìn thấy một cậu bé trạc tuổi mình đang đứng trước bàn thờ. Trăn Trăn không biết đã đi vào nhà từ lúc nào, gọi vọng ra: “Thuấn Nhân, Thuấn Nhân!”
Nghe thấy tiếng gọi, cậu bé quay đẩu lại. Hoàng hôn buông xuống, từng cơn gió nhẹ thổi tới, Thuấn Nhân nhìn vào đôi mắt cậu bé, bốn mắt nhìn nhau không rời.
Trăn Trăn nhìn thấy anh họ đang tiếp một vị khách nho nhã, lịch thiệp. Biết đó là khách từ xa tới, Trăn Trăn vội chào: “Cháu chào bác ạ!”
Diệp Vị Kỳ chưa kịp giới thiệu thì vị khách kia đã cười và nói: “Em của Diệp Vị Kỳ đây phải không? Đúng là một cô bé dễ thương.”
Giọng nói của người đàn ông này nghe giống giọng cùa mấy người dẫn chương trình trên ti vi, khiến Trăn Trăn cảm thấy là lạ, cô bé không nói gì, chỉ biết cười. Người đàn ông giới thiệu: “Bác họ Thời.”
Trăn Trăn lại chào thêm một tiếng: “Chào bác Thời.” Ngưòi đàn ông dường như nhớ ra điều gì đó, gọi lớn: “Tử Chấn, Tử Chấn!”
Ông ta đứng dậy ra ngoài tìm, Trăn Trăn cũng theo sau, ra khỏi cửa liền nhìn thấy Thuấn Nhân đứng im ở đó, nhìn sang bên thì thấy một cậu bé mặc chiếc áo sơ mi trắng.
Người đàn ông họ Thời tiến đến, kéo tay cậu bé: “Tử Chấn, ngày mai bọn con sẽ là bạn cùng lớp rồi. Nào, đến làm quen với nhau đi.”
Trăn Trân chủ động tiến đến bắt tay làm quen. Thuấn Nhân quay đầu đi vào nhà.
Trong nhà còn có một người phụ nữ trẻ, trang điểm nhẹ nhàng, mặc chiếc váy dài tới đầu gối, chân đi đôi xăng đan màu trắng. Thuấn Nhân thấy cô ấy rất đẹp, bèn nhìn chăm chú. Cô ấy cười hỏi: “Là Trăn Trăn phải không?”
Diệp Vị Kỳ đáp: “Đây là bạn học của Trăn Trăn, tên là Thuấn Nhân.”
Bữa tối có món canh hạt dẻ, cá và măng khô kho thịt, nhưng lại để bên phía khách ngồi. Thuấn Nhân ngại không dám vươn người ra gắp, nên đành ăn những món ở gần mình.
Sau khi người lớn đã chúc tụng nhau sáu, bảy ly, mặt của người phụ nữ kia đỏ ửng. Phụ nữ mặt mày hồng hào âu cũng là cái tốt, Thuấn Nhân nhìn chăm chú, cô ấy thấy vậy liền cười nói: “Cái tên Thuấn Nhân là ai đặt cho cháu thế? Cháu họ gì?”
“Họ Nhan ạ”, Thuấn Nhân trả lời. “Nhan trong từ Nhan Như Ngọc.”
Cô ấy quay lại phía người đàn ông họ Thời nói: “Hân, anh có thấy cái tên Nhan Thuấn Nhân nghe rất lạ không, nó khiến người ta nghĩ tới Giang Thủy Anh trong Long Giang Tụng[3], cái tên Diệp Trăn Trăn nghe vẫn hay hơn.”
[3] Tên một vở kịch từ những năm 60 của thế kỷ XX.
Diệp Vị Kỳ nói xen vào: “Ai nói vậy? Cháu thấy cái tên này hay hơn tên Diệp Trăn Trăn nhiều.” Chưa nói xong, anh ta đã bị đá vào chân, cúi xuống nhìn thì thấy đó là chân của Trăn Trăn, cô bé vẫn đá gót giày thể thao vào chân của anh ta, không có ý thu chân về.
Mặt của Thuấn Nhân nóng bừng bừng, cô bé bặm môi không nói gì. Nghe có tiếng cười, Thuấn Nhân ngẩng mặt lên nhìn, thì ra là cậu bé mặc áo sơ mi trắng.
Thời Hân nhìn con trai một cái, Tử Chấn không lên tiếng mà nhìn sắc mặt của bố, rồi lại nghe người đàn bà kia đang nói: “Bài Hữu nữ đồng xa[4] trong Kinh thi viết rằng: Hữu nữ đồng hành, sắc như thuấn anh[5], Giang Thủy Anh trong vở kịch xuất thân như thế nào?”
[4] Nghĩa là: Có một cô gái đi cùng xe với tôi.
[5] Nghĩa là: Có một cô gái đi cùng xe với tôi, cô ấy xinh đẹp như một đóa hoa.
Thời Hân vội gắp thức ăn vào bát người đàn bà kia: “Lệ Huyên, em ăn thử xem, món măng khô này ngon lắm.”
Trăn Trăn bỏ đũa xuống, nói vói Tử Chấn: “Tên tớ cũng có xuất xứ của nó đấy: Đào chí yêu yêu, kỳ diệp trăn trăn[6]“
[6] Nghĩa là: Xinh tươi mơn mởn đào tơ, xum xuê ngàn lá phất phơ đầy cánh.
Ăn cơm xong, Thuấn Nhân chuẩn bị về nhà, tranh thủ lúc mọi người không để ý, cô bé đến bên nói nhỏ vào tai Tử Chấn: “Tên của tớ không phải từ “anh” trong câu “sắc như thuấn anh”, mà là từ “nhân”, có nghĩa là đồng cỏ xanh rờn ấy[7].”
[7] Thuấn anh: hoa dâm bụt. Trong tiếng Trung, từ “nhân” trong tên Thuấn Nhân phát âm là YIN, từ “anh” trong từ “thuấn anh” phát âm là YING. Hai chữ này phát âm gần giống nhau nên người khác dễ nghe và hiểu lầm tên Thuấn Nhân thành Thuấn Anh.
Lát sau không thấy Tử Chấn nói gì. Thuấn Nhân lại nói nhỏ vào tai cậu: “Cảm ơn bạn vì lúc nãy nhé.”
Tử Chấn mỉm cười.
Nửa đêm, Trăn Trăn đang ngủ thì bỗng nghe thấy tiếng phụ nữ kêu khóc, còn có tiếng đồ đạc rơi xuống đất phát ra từ căn phòng cạnh phòng của Tử Chấn. Nghe kỹ thì thấy hình như là tiếng của người phụ nữ tên Lệ Huyên, còn nghe thấy cả tiếng cô ta đay nghiến. Trăn Trăn tò mò, rón rén lại gần cửa nghe ngóng.
Qua khe cửa, thấy Lệ Huyên đang bóp cổ Tử Chấn, Thời Hân đầu tóc rối bù, cố kéo Lệ Huyên ra ngoài, cô ta không theo, vẫn cứ khóc to: “Làm sao có thể không có? Ông muốn đem tài sản cho cái đứa con trai của đồ phù thủy đó, không cho mẹ con tôi, tôi phải bóp chết thằng khốn này!”
Thời Hân hét lên: “Giờ này lấy đâu ra tài sản? Cô mà tìm thấy được, coi như tôi lừa cô!”
Tử Chấn mặt đỏ gay, mím chặt môi, không chống cự cũng không cử động, thái độ rất thờ ơ.
Thời Hân cố kéo Lệ Huyên ra ngoài, phân trần: “Sợ cô không tin, tôi mới đưa cô đi cùng. Tôi gửi Tử Chấn ở đây, cô còn muốn gì nữa? Chờ khi nào về tới Bắc Kinh, chúng ta sẽ đi Mỹ tìm anh trai tôi, không bao giờ về Trung Quốc nữa, như thế được chưa?”
Lúc này Lệ Huyên mới ngừng khóc, ngẩng đầu, tóc tai xõa xượi nhìn chồng: “Anh và em còn có An An, ba người chúng ta sẽ mãi ở bên nhau, không xa nhau nữa, anh hứa nhé!”
Thời Hân không nói gì, cúi đầu nhìn con trai, dường như có chút do dự, rồi nói: “Không có chuyện gì đâu, con ngủ đi.”
Tử Chấn không nói lời nào, chỉ nhìn bố chăm chăm.
Lệ Huyên thấy thế lại khóc lóc, kêu gào. Thời Hân đành phải kéo tay cô ta lôi ra ngoài.
Trăn Trăn thấy hai người đi ra ngoài, vội vàng quay lại phòng mình, trèo lên giường, tai còn nghe thấy tiếng ồn vọng lại từ phía sân trước. Cô bé không ngủ được lại dậy, đi giày vào rồi sang phòng bên cạnh.
Nhìn thấy Tử Chấn vẫn giữ nguyên tư thế lúc nãy, không động đậy, Trăn Trăn đi đến bên cậu ta, nói: “Ngày mai họ đi rồi, sẽ không còn ai ăn hiếp bạn như thế này nữa đâu.”
Tử Chấn không để ý đến Trăn Trăn, cậu ta leo lên giường, vùi đầu vào đống chăn.
TrănTrăn cảm thấy không có gì để nói, liền quay người đi về phòng, bỗng nghe thấy tiếng Tử Chấn nói sau lưng: “Đồ ăn nhà cậu nấu rất ngon.“
Cô bé quay đầu lại nhìn Tử Chấn, đắc ý gật đầu, rồi nói: “Cuối tuần, tớ sẽ dẫn bạn đi hái quả dại trên núi nhé!”
Trong sách địa lý của trường có nói, nơi đây có địa hình của vùng đồi núi Giang Nam[8], nhưng đối với bọn trẻ, những gò đồi xa xa kia quá cao, nếu đó chỉ là gò đồi thì không biết núi sẽ cao chừng nào? Những ngọn đồi gần làng không cao cũng không thấp, thích hợp cho bọn trẻ chơi đùa trên những con đường đi ngoằn ngoèo, hai bên đường cỏ mọc xanh rì.
[8] Là tên gọi chung của khu vực đồi núi có ranh giới phía nam là sông Trường Giang, phía bắc là Nam Lĩnh, phía tây là núi Vũ Di, phía đông là núi Tuyết Sơn.
Diệp Trăn Trăn hẹn Thuấn Nhân và Tử Chấn, anh họ của Trăn Trăn là Diệp Vị Kỳ cũng đang rỗi rãi, bốn người cùng đi dã ngoại. Trên đường đi, họ gặp bố mẹ của các bạn cùng lớp, họ vẫy tay chào, rồi tiếp tục đi.
Vị Kỳ nói: “Rời khỏi quê hương làm gì, tốt nghiệp cấp ba xong, cũng đừng đi đâu học đại học làm gì, cứ ở quê tìm một đứa tử tế, rồi lấy chồng cho xong.”
Thuấn Nhân hai má đỏ ửng, ngượng ngùng không trả lời. 12»
