Tôi bắt đầu thai nghén câu chuyện này trong năm tháng vội vã đó của tôi, năm 2001, tôi đã từng cầm bút viết nên một cốt truyện tương tự, rất ngắn, chỉ mấy chục nghìn chữ và là bản chép tay. Sau đó, khi tuổi tác lớn dần, tôi đã có được sự nhận thức mới, năm 2005, tôi bắt tay vào chuẩn bị tài liệu, năm 2006, về cơ bản đã hoàn thành được bộ khung, năm 2007, trong vòng một năm, tôi đã viết xong bộ tiểu thuyết dài 380.000 chữ này.
Thực ra ý tưởng ban đầu chỉ là muốn ghi lại những năm tháng tuổi trẻ của tôi, nhưng trong sự tích lũy kéo dài nhiều năm đó, đột nhiên tôi lại nảy ra ý tưởng khác. Dần dần tôi phát hiện ra rằng mình không còn là đứa trẻ ngây thơ nhàn nhã rong chơi ngày xưa nữa, chúng tôi đã trở thành một thế hệ trong dòng chảy thời đại, gánh vác trên vai lịch sử và tương lai.
Và thế là tôi bắt đầu suy về thế hệ “sinh sau thập kỉ 1980” như chúng tôi. Từ lúc chào đời, chính sách con một đã tạo ra những ảnh hưởng mang tính quyết định cho chúng tôi, trong quá trình trưởng thành, sự phát triển về chính trị, kinh tế, văn hóa và những đổi thay của Trung Quốc đã tạo ra những thay đổi xuyên thời đại cho chúng tôi, cho đến những khúc mắc và sự cảnh tỉnh trong giai đoạn trưởng thành hiện nay mà những thay đổi trong công việc, học tập, cuộc sống đã đem lại cho chúng tôi.
Con đường này là con đường mà thế hệ chúng tôi đã đi qua, chắc chắn là không giống với các thế hệ khác, là độc nhất vô nhị và không thể thay thế, chắc chắn chúng tôi sẽ phải là người ghi chép lại và đưa ra.
Cứ như vậy, khi tôi phát hiện ra những con người và sự việc mà mình tưởng rằng suốt đời sẽ không thể nào quên ngày càng trở nên mơ hồ, khi tôi cảm nhận được rằng, những tình cảm mà mình tưởng sẽ mãi mãi ghi khắc trong tim đã dần dần phai nhạt, tôi đã không còn do dự nữa mà cầm ngay bút lên.
Có thể nói, tôi đã được đích thân trải qua thời kì đó, chính mắt tôi đã được nhìn thấy những năm tháng tuổi trẻ đó, được chứng kiến những giọt nước mắt và nụ cười đó, để tôi sáng tạo nên câu chuyện này.
Chính vì thế, cả năm 2007, tôi sống như người mộng du, nhiều lúc tôi có cảm giác rằng, những năm tháng đó đang ở ngay trước mắt mình, nhiều lúc tôi lại sực tỉnh ngộ ra rằng, hóa ra những câu chuyện đó xảy ra từ mười năm về trước. Tôi đắm chìm trong những tháng ngày mà chúng tôi đều đã từng trải qua đó, cố gắng khai thác những câu nói mà chúng tôi thường nói, những bài hát mà chúng tôi thường nghe, những món ăn vặt mà chúng tôi thường ăn, nhưng chuyện tình cảm thường xảy ra… Trong sự đan xen của thời gian, tôi đã viết nên Năm tháng vội vã, những nhân vật trong câu chuyện này, có thể là chính bạn hoặc tôi, tình yêu và tình bạn trong câu chuyện này, có thể bạn và tôi đã từng có.
Lời nhắn nhủ của một độc giả đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi, khiến tôi vô cùng cảm động, độc giả này nói rằng, sở dĩ bị câu chuyện này cuốn hút, là bởi bạn ấy cũng đã từng là Phương Hồi. Đúng vậy, trong những năm tháng vô cùng tươi đẹp của chúng ta, có thể chúng ta đã từng một lần là Phương Hồi, đã từng một lần là Trần Tầm, đã từng một lần là Kiều Nhiên, đã từng một lần là Triệu Diệp, đã từng có một thời giống như họ. Chính vì thế tôi nghĩ, hai tập của bộ tiểu thuyết này không phải chỉ là của một mình tôi, nó là của một thế hệ đã từng có một thời tuổi trẻ rực rỡ như tôi. Sau này, tôi mong thế hệ sinh sau thập kỉ 80 có thể nói rằng: Chúng tôi không rực cháy hết mình, cũng không có sự lãng mạn nhuốm máu, nhưng chúng tôi có năm tháng vội vã!
Có lẽ câu chuyện trong Năm tháng vội vã đã khép lại, nhưng câu chuyện của chúng ta vẫn chưa kết thúc, giống như lời mở đầu, tôi muốn hỏi thay Trương Nam mấy câu hỏi.
Năm hai mươi tuổi, bạn đã làm những gì?
Bạn đã chín chắn chưa?
Đã lập gia đình chưa?
Có nhớ về năm tháng vội vã đó của bạn hay không?
Có bật khóc vì những cuộc chia tay không thể tránh khỏi tong cuộc đời mình hay không?
Bạn vẫn còn nhớ?
Hay là đã quên?
Có còn lưu giữ hình ảnh của những con người ấy trong trái tim mình hay không?
