Quan hệ giữa tôi và Tô Tiêu vẫn tiếp tục một cách lạnh nhạt, đôi bên đều phòng bị nhau cẩn thận từng li từng tí, tỉnh bơ như không. Mãi đến khi Tô Tiêu bị bắt vì quay cóp trong kì thi cuối học kì một năm thứ hai.
Tại sao lại phải quay cóp? Bởi người học dốt muốn thi đỗ, không muốn "quyên tiền" để xây dựng trường. Người học giỏi thì muốn giành học bổng. Ở đại học, việc giành học và chất lượng học tập của sinh viên không có quan hệ gì với nhau, nhưng lại có quan hệ mật thiết với khả năng "nước đến chân mới nhảy" trước kì thi của bạn và khả năng "phát huy" ngay tại phòng thi. Quay cóp cũng giống như việc đàn ông uống Viagra, có lẽ bạn cho rằng mình can đảm nhưng nếu bạn không "nuốt" cái đó thì bạn mãi mãi không thể khiến cho tất cả mọi người đều hài lòng.
Chuyện "nước đến chân mới nhảy" cũng không cần nói nhiều nữa, nếu như ai nấy đều học hành chăm chỉ như mấy ngày trước hôm thi thì đất nước sẽ có biết bao nhiêu là chuyên gia, học giả và giáo sư đây. Mọi người đều biêết, tri ân thì phải báo ân, bất luận thế nào các giáo viên đại học cũng đã từng dạy chúng ta một vài kiến thức, cứ cho là môn học của một thầy giáo nào đó bạn chỉ từng học một tiết thì cũng coi như "một ngày là thầy, cả đời là cha", cho nên chúng ta không thể cướp bát cơm của thầy, cho nên chúng ta không thể ngày ngày đọc sách, học thuộc lòng, tìm tài liệu, viết luận văn, rồi ai ai cũng có dáng vẻ như sắp thi nghiên cứu sinh, thi tiến sĩ vậy. Cho nên, thường chúng tôi chỉ cố gắng phấn đấu trước kì thi hai ngày.
Khi học thuộc lòng, mọi người đều học ngày học đêm, nói chung nữ sinh lớp chúng tôi rất mạnh về mặt này, có đến vài bạn đọc sách rất nhanh, đọc lướt mà không quên, tôi vẫn chưa là gì. Thi có tốt hay không thì phải xem bản lĩnh trong phòng thi của bạn. Ví dụ, mọi người đều học thuộc nội dung ôn tập thì bình thường có thể thi được 80 điểm; nếu bạn học thuộc lòng đồng thời chú ý nhiều mặt, dung hoà trí nhớ và tư duy mạch lạc, bạn có thể đạt 90 điểm; nếu ở phòng thi bạn còn có thể làm thận trọng, can đảm, nhanh tay nhanh mắt thì bạn có thể đạt 95 điểm thậm chí 99 điểm, thông thường khoa Văn không cho điểm 100. Những sinh viên không đạt được học bổng thì thuộc loại một, năm nào cũng đạt học bổng thường thuộc loại hai, đạt được học bổng nhưng lại đối mặt với nguy cơ không lấy được bằng thì thuộc loại ba, năm nay đạt học bổng nhưng năm sau phải thi lại cũng có thể thuộc loại ba. Nếu trước khi thi mà cái gì cũng không thuộc thì phải xem bản lĩnh sau khi thi. Ví dụ, bản lĩnh làm "tình báo", trong một thời gian ngắn có thể có được số điện thoại của thầy giáo các môn; ví dụ khả năng giao tiếp, liệu có thể nói với vẻ cực kì đau lòng không, khóc lóc kể lể lần thi này vì có lí do riêng nên đã viết xằng viết xiên, lần sau nhất định sẽ sửa chữa triệt để lỗi lầm, trước tiên phải nói cho thầy giáo mềm lòng, rồi sau đó là "mềm tay", sửa 55 điểm thành 50 điểm. Trên đây là một trong những kinh nghiệm trong hai năm học đại học của tôi.
Bạn sẽ thấy mặc dù quan hệ thường ngày trong phòng chúng tôi không thật thân thiết, nhưng hễ đến lúc thi là chúng tôi lại đoàn kết với nhau rất chặt chẽ. Tình trạng ở tất cả các phòng khác đại thể cũng tương tự như vậy. Nếu đến lúc quan trọng ngàn cân treo sợi tóc, mà trong phòng vẫn còn đấu đá nhau thì chắc chắn quan hệ giữa bốn người đã cực kì tồi tệ rồi. Trước khi ôn tập, bốn người chúng tôi thông thường mạnh ai người nấy đi tìm tài liệu. Có những môn chung như Triết học, Chủ nghĩa Mác Lênin, Cơ sở Pháp luật, Tư tưởng Mao Trạch Đông, Lí luận Đặng Tiểu Bình. Có những khoa, có những thầy giáo sẽ nói cho bạn biết gần như cả nội dung đề thi, chỉ cần chịu khó học thuộc lòng thì bạn có thể đạt được 99 điểm, không cần phải quay cóp.
Khi vào phòng thi bốn người chúng tôi phân bố thành hình vuông, hai người ngồi trước, hai người ngồi sau. Thông thường nguyên tắc phối hợp là Trần Thuỷ và Trịnh Thuấn Ngôn, Tô Tiêu và tôi. Còn về tại sao lại có sự phối hợp như vậy, tôi cũng không thể nói rõ ràng được, nhưng phải nói thêm rằng, Tô Tiêu và Trịnh Thuấn Ngôn cũng rất ít nói chuyện với nhau. Mọi người cùng ngồi với nhau như vậy có thể dò bài, bổ sung, sửa sai cho nhau, "tài nguyên cùng hưởng". Về việc quay cóp, tôi là kẻ có lòng gian nhưng không có gan làm chuyện xấu. Bình thường cách của tôi là lén mang tài liệu vào phòng thi. Tôi chép lại những thứ khó thuộc bằng thứ chữ bé như con kiến lên một mẩu giấy nhỏ xíu. Kì thi mùa hè, nhất định sẽ mặc quần bò có nhiều túi lớn, rồi sẽ để mẩu giấy vào túi quần. Kì thi mùa đông sẽ mặc áo lông và nhét mảu giấy đó vào cổ tay áo, giữ chặt nó ở đó. Chiếc quần bò nhiều túi lớn và chiếc áo lông đã trở thành trang phục duy nhất được chỉ định khi tôi đi thi. Nhưng từ trước đến nay tôi chưa bao giờ quay cóp. Tôi cũng không thể nói rõ đó là kiểu tâm lí gì, mỗi lần tôi đều chép vất vả đến đổ mồ hôi rồi lại bồn chồn không yên khi mang nó vào phòng thi, nhưng tuyệt đối không hề mang nó ra dùng. Có lẽ, cái tôi cần chính là cảm giác an toàn, có mẩu giấy trên người tôi có thể tự nói với bản thân rằng, không có vấn đề gì, nếu thực sự bất ổn thì không phải trên người mình còn có một đáp án rất chuẩn sao? Chỉ có điều là tôi vẫn chưa gặp phải lúc nào thực sự bất ổn. Do đó những mẩu giấy của tôi lần nào cũng nằm ngoan ngoãn trong túi quần một tiếng rưỡi đồng hồ, ra ngoài tôi liền vo tròn nó vứt vào thùng rác.
Về cơ bản, Trần Thuỷ và Trịnh Thuấn Ngôn cũng không quay cóp. Còn Tô Tiêu có quay cóp, hơn nữa lại cóp rất bừa bãi. Mỗi lần gặp phải những câu chưa thuộc, cô ấy đều không cần biết ngô khoai phải trái gì nữa, cứ vớ được tài liệu là chép, có lúc bừa bãi còn đặt cả quyển sách dưới mông, nhân lúc cô giáo không chú ý liền lôi sách ra chép. Tôi vô cùng khâm phục sự "can đảm" của cô ấy, thật lòng rất khâm phục. Đó gọi là "điếc không sợ súng", có lẽ cô ấy cảm thấy mình xinh đẹp như vậy cho nên cần phải được hưởng đặc quyền trong phòng thi chăng. Người đẹp ơi là người đẹp.
Quay cóp trong phòng thi, nếu bạn càng tỏ ra quang minh lỗi lạc thì bạn càng không dễ bị phát hiện. Nơi nguy hiểm nhất chính là nơi an toàn nhất. Tô Tiêu chép đến điên cuồng, vậy mà chưa bao giờ xảy ra chuyện gì. Đúng thật là các cô giám thị coi thi đều mù hết rồi. Nói như vậy nghe có vẻ như tôi rất rất mong Tô Tiêu bị phát hiện vậy, thực ra thế thì hơi oan ức, tôi chỉ mong Tô Tiêu xảy ra chuyện một cách bình thường mà thôi.
Cuối học kì hai năm thứ hai, chúng tôi thi một môn chung là Tu dưỡng phẩm đức tư tưởng. Ngày hôm đó bước vào phòng thi tôi đã cảm nhận được bầu không khí hắt hiu, các cô coi thi đều là những gương mặt xa lạ, không phải ở khoa của chúng tôi. Một cô giáo có cái cằm nhọn, thân hình cao gầy phát hiệu lệnh trước bục giảng: "Hãy nộp tất cả sách vở lên đây! Tôi nói cho các bạn biết nhé, lần thi này phòng giáo vụ đang ra sức loại bỏ những sinh viên quay cóp, đừng nên vì một chuyện nhỏ mà làm hỏng cả chuyện lớn!". Chúng tôi đều mang cặp sách nộp lên trên. Có giữ lại cặp sách cũng vô ích, ai lại ngốc đến mức lục các thứ từ cặp sách ra để quay cóp. Bản lĩnh "trông nhà" của mỗi người đều đã mang theo người. Tô Tiêu cũng đã mang nộp cả cái cặp sách nhỏ xinh xắn của cô. Sau khi quay về chỗ ngồi, liền rút quyển vở từ ngăn kéo bàn ra quẳng xuống ghế và ngồi lên, tôi quay trái quay phải,ngó trước ngó sau khá lâu rồi gật đầu nói với cô ấy: "Ồ, mông to quá nhỉ, ngồi ổn rồi, không nhìn thấy đâu".
Đề thi ra không quá khó cũng không quá dễ. Nói chung tôi chỉ có một câu hỏi đáp là chưa thuộc. Bởi vì trong nội dung ôn tập chúng tôi không làm đến câu đó. Tôi bỏ qua câu đó, nhanh chóng làm hết bài thi rồi bắt đầu nhìn ngó xung quanh. Ồ, quả không sai, số người quay cóp không phải là nhiều. Tôi thăng bằng về mặt tâm lí vì tôi không quay cóp mà! Nghiêng đầu qua, tôi nhìn thấy Tô Tiêu đã rút quyển sách dưới mông ra, đặt lên đùi và đang cắm cúi chép. Chuyện đó tôi thấy đã quen rồi. Nhưng trong lòng vẫn có đôi chút không thoải mái. Bản thân tôi không quay cóp, cô ta quay cóp lại không bị phát hiện, thế nên có cảm giác như mình bị thiệt. Lúc đó cô giám thị đang lơ đễnh nhìn ra ngoài cửa.
Mắt tôi rất tinh, tôi liếc nhìn quyển sách của cô ấy, lại đúng là đáp án câu hỏi mà tôi chưa làm được. Thế là tôi cúi thấp đầu nói nhỏ với cô ấy, chép xong thì nghiêng tờ bài thì qua đây một chút. Cô ấy "ừ" một tiếng rồi tiếp tục vùi đầu vào chép. Tôi không dám nhìn cô ấy nhiều, sợ bị cô giám thị phát hiện. Sau khi mỏi mắt ngóng chờ cô ấy chép xong rồi thở phào nhẹ nhõm nhét quyển sách dưới mông một lần nữa tôi dùng ánh mắt ra hiệu cho cô ấy, để tờ bài thi nghiêng qua đây một chút. Trong vô vàn cách quay cóp tôi thích nhất là cách nhìn trộm bài người khác. Thứ nhất, mắt tôi cực tốt, thứ hai cứ cho là bị tóm trúng, nhưng vì không lấy đâu ra chứng cứ nên cũng không có nguy hiểm gì lớn lắm.
Tôi mỏi mắt ngóng trông bài của cô ta, hi vọng cô rộng lượng nghiêng bài thi qua đây một chút. Cô không tỏ thái độ bằng mắt, nghiêng bài qua chỗ tôi được nửa phút, tôi mới chép được câu đầu tiên cô ta đã lật úp tờ bài thi và không lật lại nữa, cũng từ chối giao lưu bằng ánh mắt với tôi. Tôi gọi cô ta đến mấy tiếng, gọi to đến mức cô coi thi nhìn về phía chúng tôi, nhưng Tô Tiêu vẫn không thèm để ý đến tôi mà như điếc vậy. Tôi thở phì phì lật đi lật lại tờ bài thi, thu hút cái nhìn của không ít người. Trong lòng đã chửi thầm Tô Tiêu cả nghìn lần. Thực ra bây giờ nghĩ lại, tôi có thể lí giải được hành động của cô ta. Lúc ấy mình vừa chép vừa nghĩ, có lẽ cô ta đang chửi mình. Mẹ kiếp, vốn mình không có ưa gì cô ta, rất muốn "diệt" cô ta cho bõ tức, mình phải liều lắm mới quay được, cớ gì lại để cô ta chộp dễ thế được nhỉ? Không phải cậu vẫn đạt được học bổng loại một ư? Vậy cậu đừng có mà chép của người ta nữa nhé! Cùng lúc đó, có lẽ cô ta cũng nhớ lại trước đây tôi đã chiếu cố đến cô ta thế nào khi thi ômn Lí luận Đặng Tiểu Bình, tôi đã đọc cho cô ta đáp án của một câu. Lần này cô ta đã đắc tội với tôi rồi,lần sau đừng hòng chép của tôi được một chữ! Nhất định là cô ta đã từng có sự đấu trah tư tưởng rất kịch liệt. Và cuối cùng tà ác đã chiến thắng thiện lương, cô ta đã trở mặt, cô ta đã lật úp tờ bài thi! Và không hề lật lại.
Lúc đó, trong lòng tôi thật sự hận cô ta ghê gớm. Cứ cho là chúng tôi có đôi chút hiềm khích đi, nhưng chẳng phải mọi người đều đã nói khi thi sẽ tương trợ lẫn nhau sao? Mỗi khi cậu hỏi tôi một câu nào đó, tôi đã bao giờ làm chuyện bất nhân bất nghĩa như vậy chưa? Lần trước chẳng phải tôi đã nói cho cậu biết sao, thế nên cậu đã thi đỗ môn Kinh tế chính trị Mác Lênin, vậy mà cậu...! Thật đúng là đồ vong ơn bội nghĩa, đồ vô liêm sỉ, kẻ ăn cháo đá bát nơi phòng thi! Tôi không thèm nhìn bài thi của Tô Tiêu nữa. Cũng chẳng còn hi vọng gì. Tôi đã thấy rồi, lần này cô ta nhất quyết không cho tôi chép bài. Khi buổi thi sắp kết thúc, không biết cô ta đã phát hiện ra vấn đề gì, lại bắt đầu chép sách. Tôi nhìn cái vẻ cô ta đặt quyển sách lên đùi mà cảm thấy vô cùng ghê tởm. Một ý nghĩ xấu xa chợt loé lên trong đầu tôi. Tôi vốn không hề nghĩ ngợi trăm phương nghìn kế gì, nhưng đã nghĩ ra một cách để trị Tô Tiêu. Tận trong xương tuỷ, con người đều có khả năng giở trò xấu.
Tôi nhìn chằm chằm vào cô giám thị. Vì buổi thi sắp kết thúc nên cô cũng không đứng ngẩn ra nữa và hình như tính cảnh giác cao lên rất nhiều. Tôi cứ nhìn vào mắt cô như thế, ngay lập tức tôi bị liệt vào đối tượng
